Page 11 - ปฏิบัติการ Lab Bilology II

ื�
ิ
บทปฏบัติการท 1 เน�อเยอพช ื
ี�
ื
Plant Tissue 3
เนื้อเยื่อพืช
บทปฏิบัติการที่ 1
(PlantTissue)
เนื้อเยื่อพืช (Plant Tissues)

อ.ดร.ปยนุช คะเณมา และผศ.ดร.ปยะพร แสนสุข
อ.ดร.ปิยนุช คะเณมา, ผศ.ดร.ปิยะพร แสนสุข

บทนํา
เนื้อเยื่อพืชจําแนกเปน 2 กลุมใหญ คือ เนื้อเยื่อเจริญ และเนื้อเยื่อถาวร ดังนี้
1. เนื้อเยื่อเจริญ (meristem)

ี

คือ เนื้อเยื่อทมการแบงเซลลแบบไมโทซิสตลอดเวลา โดยจําแนกตามหลักเกณฑดังตอไปนี้
ี่
1.1 เนื้อเยื่อเจริญ จําแนกโดยอาศัยตําแหนงที่พบ ไดแก 
ี
1.1.1 เนื้อเยื่อเจริญสวนปลาย (apical meristem) พบท่ปลายยอดและปลายราก จึงม ี
่
ี
ั
ชือเรียกวา apical meristem of shoot และ apical meristem of root ตามลําดบ (ภาพท 1.1 และ 1.2)
่

1.1.2 เนื้อเยื่อเจริญเหนือขอ (intercalary meristem) พบบริเวณขอของพชใบเลี้ยง
ื
เดี่ยวเมื่อยังเปนตนออน ทําใหปลองยืดยาว
ี

้
1.1.3 เนือเยือเจริญดานขาง (lateral meristem) หรือเรียกวา แคมเบยม (cambium)
่


ี
หากพบในกลุมทอลําเลียงจะเรียก แคมเบยมทอลําเลียง (vascular cambium) หากพบอยูถดจากเนื้อเยื่อชั้น

ั

ผิวจะเรียกวา คอรกแคมเบียม (cork cambium) ซึ่งแคมเบียมจะทําใหลําตนและรากอวนขึ้น (ภาพที่ 1.5)

1.2 เนื้อเยอเจริญ จําแนกตามการเกิดและการเจริญเติบโตของเนื้อเยอ ไดแก
ื่
ื่
่
ี

1.2.1 เนื้อเยื่อเจริญเริ่มแรก (promeristem) เปนเนอเยื่อเจริญทเกดใหม ประกอบดวย
ิ
ื
้
ึ

่
เซลลทมรูปรางคลายคลึงกน ผนังเซลลบาง ไซโทพลาซมยังไมมีแวคิวโอล นิวเคลียสมีขนาดใหญ พบมากท ่ ี
ี
ั
ี
ปลายสุดของราก กิ่ง และตา
่
1.2.2 เนือเยือเจริญปฐมภูม (primary meristem) เปนเนื้อเยือเจริญท่ประกอบดวย
่
ี
้
ิ
่
้
่
่
ี
ี
่
เซลลทเริมมการเปลียนแปลงไปจากเนือเยือเจริญเริมแรกแตยังไมสมบูรณ พบในบริเวณท่ตําจากยอดลงมา
ี
่
่
ี
่
่
ั

หรือบริเวณทเซลลมการยืดตว (zone of cell elongation) ในราก และตอไปจะเจริญเปลียนแปลงเปน
ี

ั


เนื้อเยื่อถาวรปฐมภูมิ (primary permanent tissue) ชนิดตางๆ จําแนกได 3 บริเวณ โดยเรียงลําดบจากดาน
นอกสุดเขามา (ภาพที่ 1.1 และ 1.2) ดังนี้
้
่
ิ
ํ
1) เนือเยือเจริญกาเนิดผิว (protoderm) เจริญเตบโตมาจากเนื้อเยื่อเจริญเริ่มแรก
แลวแบงตวและเจริญเติบโตเปลียนแปลงตอไปเปนเนื้อเยือชั้นผิว (epidermal tissue) ทมีเซลลเรียงตัวกัน
่
ั
่
ี

่
เพียงแถวเดียว เนื่องจากเนื้อเยื่อเจริญกําเนิดผิวมีการแบงตัวเพียงดานเดียว
ิ
่
้
2) เนือเยือเจริญพน (ground meristem) เจริญเตบโตมาจากเนื้อเยื่อเจริญเริมแรก
ื
้
่
่
ึ
้

ิ
ั

่
แลวแบงตัวเจริญเตบโตเปลี่ยนแปลงตอไปเปนเนื้อเยื่อถาวรในชันคอรเทกซ (cortex) ซงอยูถดจากเนื้อเยือชัน
้

่
ี


้
ี
ผิวเขามา และยังเจริญเปนไสไม (pith) และรัศมเนื้อไม (pith ray) ในลําตนอกดวย เนื้อเยือในชันคอรเทกซจะ

ทาหนาท่เปนแหลงสะสมอาหาร สวนไสไมและรัศมีเนื้อไมจะทาหนาทลําเลียงน้า แรธาต และอาหารไป
ํ
ี
ํ
ุ
ี

่
ํ
ทางดานขาง

3) โพรแคมเบียม (procambium) เจริญมาจากเนื้อเยื่อเจริญเริมแรกแลวแบงตัว
่
ี
่
้
่
้
่

้

ิ
่
เจริญเตบโตเปลียนแปลงตอไปเปนเนือเยือถาวรชันในสุดทเรียกวา เนือเยือทอลําเลียง (vascular tissue)

ทําหนาที่เปนทอในการลําเลียงน้ํา แรธาตุ และอาหาร