Page 61 - ปฏิบัติการ Lab Bilology II

ิ
บทปฏบัติการท 5 อาณาจักรพช ื
ี�
Plant Kingdom 53

้
ํ
ี
่
ี
(capsule) ทาหนาทสรางและปองกันสปอรท่อยูภายใน นอกจากนีอับสปอรยังประกอบดวยหมวกคลุม
ั
ั
ั
ั

่
ั

อบสปอร (calyptra) มีชุดโครโมโซม 1n มีลักษณะเปนเยือบางๆ ชวยปองกนอนตรายใหกบอบสปอร สวน
ื
ี
ี
ฝาปด (operculum) มีชุดโครโมโซม 2n จะเปดออกเม่อสปอรแกเต็มท่และพรอมจะกระจายพันธุ โดยม
เพอริสโตม (peristome) ที่มีชุดโครโมโซม 2n ลักษณะคลายซี่ฟนซึ่งติดอยูใตฝาปดชวยกระจายสปอร (ภาพที่
5.1)

ภาพที่ 5.1 แสดงวงชีวิตแบบสลับและโครงสรางตางๆ ของมอส (ที่มา : Stern, 1991)

ั
ั
่
ั
2. ลกษณะทวไปของพืชในไฟลมเทอโรไฟตา (Phylum Pterophyta ; เฟน)
่
ตนพืชที่เราพบเห็นโดยทั่วไปเปนพืชในระยะสปอโรไฟต ซึ่งมีราก ลําตน และใบทแทจริง เพราะม ี

ี
ี

เนื้อเยื่อลําเลียง มีทั้งลําตนใตดิน (rhizome) และลําตนเหนือดิน (aerial stem) มใบเรียกวา “frond” ใบออน
ึ
่
ื

ในเกอบทกชนิดมลักษณะมวนงอ (circinate venation) ซงเปนลักษณะเดนของเฟนแทจริง (true fern) ทใบ
ี

่
ี

ุ
มีกลุมอับสปอร (sorus) และในเฟนบางชนิดมีเยือคลุมกลุมอับสปอร (indusium) ปกคลุม เพ่อทําหนาท ี ่
่
ื
ี

ํ
ั
ั
ั


ปกปองอบสปอร (sporangium) ในอบสปอรมเซลลกาเนิดสปอร (sporocyte) แบงตวไดสปอร (spore) ท ่ ี
้

ี
ั
เปนสปอรแบบเดยว (homospore) แตพชในไฟลัมนียังไมมผลและเมล็ด การสืบพันธุมีทงแบบอาศัยเพศ

ี

ื
้

ื
ั
(sexual reproductive) และแบบไมอาศยเพศ (asexual reproductive) โดยการแตกหนอ สวนพชในระะยะ

แกมโทไฟตมีลักษณะคลายรูปหัวใจเรียก “โปรทลลัส” (prothallus) เปนตนสมบรณเพศ เพราะสรางอวัยวะ
ู
ั

ี



ั

ี
ั
ั
สืบพนธุท้งเพศผูและเพศเมียอยูบนตนเดยวกน (bisexual gametophyte หรือ monoecious) โดยอวัยวะ


ู

้
ึ
ั
ั
ํ
่
ี
่

ี
สืบพนธุเพศผูถกสรางขนบริเวณปลายแหลมของทลลัส ทาหนาทสรางสเปรมทมีแฟลเจลลาจํานวนหลายเสน

ั
และอาศัยน้ําในการปฏิสนธิกบไข สวนอวัยวะสืบพันธุเพศเมียถูกสรางข้นบริเวณรอยเวาของทลลัส ทําหนาท ่ ี
ั
ึ

สรางเซลลไข (ภาพที่ 5.2)