Page 118 - ปฎิบัติการชีววิทยา 1
P. 118

ี
                          ี
                   ปฏบัติการชววิทยา 1 [Biology Laboratory I] ภาควิชาชววิทยา คณะวิทยาศาสตร มมส.
                     ิ
                                                                   ์
          106
                   ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.บังอร แถวโนนงิ้ว
              92 | ปฏ บั ต การชี วว ทยา 1
                                 ิ
                        ิ
                     ิ
                                    ้
                                    ั
                                                                            ่
                                                                                       ้
                                                                            ื
                             ื
                                ั
              membrane  (หรอหนงตาชนที 3)  เยอบางใสเยอนจะแผมาคลุมตาจนมด  เมอเวลากบวายนาเพอ
                                                                                          ่
                                                            ่
                                                                                          ื
                                       ่
                                             ื
                                             ่
                                                                                       ํ
                                                                       ิ
                                                       ี
                                                       ้
                                                     ่
                                                     ื
                                                                                    ่
                         ํ
                        ้
                ้
                         ้
                            ้
                                     ิ
                                                     ั
                                          ่
                                          ื
                                  ื
              ปองกันไม่ใหนาเขาตา  หรอปดตาเมอเวลานอนหลบ
                                                                                     ้
                                                          ็
                                                                     ั
                     ห (tympanic membrane)    มีลักษณะเปนแผ่นกลมอยูถดจากหางตาไปทางดานลําตว
                                                                                          ั
                                                                    ่
                      ู
                        ู
                                                                                      ู
                                                ่
                            ู
                          ื
                                                                   ํ
                                                                   ้
                                            ่
                                             ั
                                          ้
                                                                                    ั
              (กบไม่มีใบหหรอหส่วนนอก)  ทําหนาทีรบคลืนเสียงจากอากาศหรือนา  แล้วสะท้อนเข้าไปยงหส่วนใน
                                                                          ้
                                   ู
                                                ื
                       ู
                                                               ู
                                                                                        ู
                                                              ่
                                                            ู
                                                                                ่
                     จมก (nose)  มีรจมูก  (nares หรอ nostril)  2 ร ซึงรจมูกจะทะลุเขาไปในชองปาก  รจมูก
                  ่
                  ู
                                                   ิ
              ทีอยขางนอกเรยก  external nares  ส่วนรทีเปดเขาไปในปากเรียก  internal  nares
                                                      ้
                ่
                          ี
                                                ู
                                                 ่
                   ้
                                           ้
                                                                    ่
                                                                                   ี
                                                                                       ่
                                                                  ่
                                                           ู
                                                   ้
                                                ่
                     ปาก (mouth)  กบมีปากกวาง  เมืออาปากกบด  จะเห็นวาทขอบขากรรไกรบนมฟนซีเล็กๆ
                                                                    ี
                                                                                     ั
                                               ั
                                                                               ี
                                                                  ี
                                                           ่
                      ่
                                                                     ี
                                                      ้
                                                                   ั
                                                  ้
              คล้ายซีเลือย เรียก  maxillary  teeth  ถดเขาไปขางในทีเพดานมฟนอก 2 แถว เรยก  vomerine
                    ่
                             ้
                                                                                          ็
                                                                             ่
                                                                                  ั
                                                ู
                      ิ
                                                                                  ้
                                                  ิ
              teeth บรเวณใกล vomerine teeth  มีรเปด 2 รของ  internal  nares  ตอจากนนเข้าไปเปน
                                                       ู
                                                                          ู
                     ่
                                 ้
                                                                           ิ
                                      ้
              บรเวณซึงรองรบลูกตาทัง 2 ขาง เรยก  prominence of eye ball จะมีรเปดของ  eustachian
                                          ี
                          ั
                 ิ
                                                                                     ั
                                ่
                                      ่
              tube  ซึงเปนท่อทตดตอระหวางหูส่วนกลางกับคอหอย  (pharynx)  ซึงมีหนาททําใหความดนภายใน
                              ิ
                             ี
                        ็
                                                                           ่
                                                                         ้
                                                                           ี
                                                                    ่
                             ่
                                                                               ้
                     ่
                                                                           ้
                 ั
                ู
                                       ิ
                                                       ้
                                                                       ้
                                                                       ี
                                                                                           ่
              หกบบรรยากาศเท่ากนเสมอ  บรเวณคางทางดานหนาของขากรรไกรล่างนจะมีลิน  (tongue)  ติดอยู
                                                  ้
                              ั
              ลินมีลักษณะแบน   ส่วนปลายมี 2  แฉก   ลินกบจะแตกตางจากสัตวอน  คอทีส่วนโคนจะตดกับ
                                                                      ์
                                                                           ื
                                                    ้
                                                                                        ิ
                                                              ่
                                                                        ่
                                                                              ่
                                                                        ื
               ้
                                       ้
                                             ่
                                                                 ่
              ขากรรไกรลางถัดจากลินเข้าไปขางในมีชอง เรยก  glottis  เปนชองแคบๆ อยตรงกลางใกล้ลําคอกบ
                                                 ี
                       ่
                                ้
                                                              ็
                                                                          ่
                                                                          ู
                                         ่
                                                                                      ิ
                                                         ็
                                                                                  ี
                ่
                                                ้
                                                                  ็
                                                                                  ้
                            ั
                                                                         ู
                            ้
              ทีใชในการศกษานนชองนจะปดอย    ถาตองการใหเหนชดใหใชเขมแหวกด    ชองนจะเปดเข้าสู  ่
                                              ้
                                                        ้
                                         ู
                                     ิ
                 ้
                                                                 ้
                                                            ั
                                                                               ่
                                  ้
                                  ี
                        ึ
                                                               ้
                               ่
                                                                                   ็
                                                  ่
                                                                            ่
                                                              ี
                                                           ่
                                 ้
                                                              ้
              หลอดลม (trachea)  ดานในสดของปากจะมีชองรอบๆ ชองนจะเห็นรอยย่นๆ ชองนจะเปนทางเข้าสู ่
                                      ุ
                                                                               ี
                                                                               ้
              หลอดอาหาร (esophagus)
                                                                                   ี
                                 ุ
                                                                                 ุ
                                                                   ื
                                                                                   ้
                                                                                        ู
                                                     ั
                           ั
                                                           ้
                                       ู
                     ในกบตวผูจะมีถงสีดาอย 2 ขางของปากถดคางเขาไป  ถงนีคอ  vocal sac  ถงนจะมีรทะล ุ
                                    ํ
                             ้
                                           ้
                                                                ุ
                                                                  ้
                                       ่
                                                              ื
                       ่
                                                      ิ
                                                                                    ั
                ้
              เขาไป  ในชองปากทาหนาทีสําหรับบรรจลมทําใหเกดเสียง  เพอร้องเรยกตวเมยในฤดผสมพนธ  ุ ์
                                                                          ี
                                                    ้
                                             ุ
                                                              ่
                                    ่
                              ํ
                                 ้
                                                                   ี
                                                                               ู
                                                                       ั
                     ลําตว  (trunk)  ดานบนมี  sacral hump  ด้านล่างเปนส่วนทอง  (abdomen)  สวนทอง
                                    ้
                                                                ็
                                                                      ้
                        ั
                                                                                      ่
                                                                                         ้
                                                      ี
                          ่
                                                                               ้
                      ้
                                                                             ั
                                                                        ่
              จะพองกวางกวาส่วนเอว   ส่วนเอวของกบตวเมยมักจะพองออกมากกวาของตวผูซึงมีเอวคอดเล็ก
                                                                                ่
                                                   ั
                                                                                     ่
                                                              ู
                               ่
                                                                               ้
                       ี
                                                     ่
                                                                                          ั
              เพราะตวเมยภายในชองท้องจะมไข่อยเตม   แตการสังเกตดขนาดของเอวมักจะใหผลไม่แนนอนนก
                                             ็
                    ั
                                       ี
                                           ่
                                           ู
                           ู
                         ่
                                                                ึ
              เพราะถ้าไม่ใชฤดผสมพนธ  สวนเอวกจะไม่แตกตางกันมากนก  จงต้องพจารณาอย่างอืนประกอบด้วย
                                     ่
                                  ์
                                  ุ
                                                                     ิ
                                                    ่
                                           ็
                                                            ั
                                ั
                                                                                ่
                                                                                      ้
                                                        ่
              ปลายสุดของลําตวมีรเปด  cloacal opening   ซึงเปนทางออกของๆ  เสียทุกอยางรวมทังเซลล์
                               ู
                                ิ
                                                           ็
                           ั
                                                                                ่
              สืบพนธ  ์ ุ
                  ั

                                                                        ่
                                                                              ่
                                                                        ู
                                             ็
                                                             ึ
                     รยางค์  (Appendage)  กบเปนพวก tetrapoda จงมีรยางค์ 2 ค (ภาพที 8.1)
                                                            ี
                                                                               ้
                     1. รยางค์คหนา  เรยกวา forelimb   รยางค์นคอ   ขาหน้าประกอบดวย   โคนแขน
                                 ้
                                                            ้
                               ่
                                        ่
                                                             ื
                               ู
                                     ี
                              ้
                                 ิ
                                      ั
                                          ั
                                     ู
                                     ่
                                              ่
                                                                                     ่
                                                          ็
              (brachium)  ส่วนนจะตดอยกบลําตว  ตอจากโคนแขนเปนปลายแขน  (antebrachium)  ตอไปเปน
                                                                                          ็
                              ี
                                               ้
                                                                ื
              ส่วนของมือ  (manus)  ซึงแบงออกเปน  ขอมือ  (carpus)  ฝ่ามอ  (metacarpus)  นวมือ  (digits)
                                      ่
                                                                                 ิ
                                                                                 ้
                                            ็
                                  ่
                                       ่
                                 ้
                          ้
                          ิ
                                 ิ
              นวมือกบมี 4 นว  ส่วนนวหัวแมมือ  (pollex)  นนมีลักษณะเปนตุมเล็กๆ
                ิ
                ้
                                                              ็
                                                   ั
                                                   ้
                                                                ่
                               ู
                                                      ื
                               ่
                                                                       ้
                                        ่
                     2. รยางค์คหลัง  เรียกวา hindlimb   หรอขาหลัง   ประกอบดวยโคนขา  (femur  หรอ
                                                                                          ื
                                ู
                                ่
                                                                                          ื
                         ้
                         ี
                                                      ็
              thigh)  ส่วนนจะตดอยกบลําตวมีขนาดใหญ่ถดไปเปนหลายขา  (tibia หรอ shank)  ส่วนสุดท้ายคอ
                             ิ
                                 ั
                                                 ั
                                      ั
                                                                       ื
                                                                           ้
                                                                        ิ
                                                                                     ื
              เท้า (foot)  ประกอบดวยข้อเท้า  (tarsus)  ฝ่าเท้า  (metatarsus)  และนวเทา  (digits หรอ toes)
                                                                        ้
                                ้
                     ิ
                     ้
                                                                 ี
                                                                        ้
                         ้
                         ิ
                                                          ิ
                  ่
                  ู
                                                             ่
                                                                               ื
              มีอย 5 นว  นวหวแมเท้า  (hallux)  จะสันกวานวอนๆ  นวทียาวทสุดคือ  นวที 4 หรอนวนาง  และมี
                                                          ้
                                                     ่
                                                                                 ้
                                                                                 ิ
                                                     ื
                                                                          ่
                                                   ิ
                                                   ้
                                              ้
                                                                        ิ
                               ่
                                                 ่
                           ั
                                                                 ่
                                        ่
                                                             ํ
              แผ่นบางๆ ขงอย เรียก  web  เพือช่วยพัดโบกน้าในการว่ายนา
                                                             ้
                           ู
                        ึ
                                                   ํ
                           ่

                  ิ
                               ิ
                                                ั
                                            ิ
                       ิ
                                       ์
                     ี
              ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม
   113   114   115   116   117   118   119   120   121   122   123