Page 47 - ปฎิบัติการชีววิทยา 1

บทปฏบัติการท 3 การแบ่งเซลล ์ 35
ิ
ี�
Cell Division
ป ฏิบัติก า ร ชีว วิท ย า 1 | 31



้

ึ
2.1.1 โพรเฟส 1 (prophase I) ใชเวลานาน มีปรากฏการณหลายอยางเกิดขน
ื
แบงเปนระยะยอย 4 ระยะคอ
2.1.1 โปรเฟส 1 (prophase I) โครโมโซมคูเหมือนจะเขาคูกันตามความยาวของแทง

โครโมโซมเรียกวาไซแนปซิส (synapsis) ทําใหมีการเขาคูของยีนที่เปนคูกัน (alleles) อาจทําใหเกิด
การพันกันระหวาง sister chromatid กับ non-sister chromatid (ซิสเตอรโครมาติดตางโครโมโซม
ที่เปนคูกัน) เรียกจุดที่พันกันวาไคแอสมา (chiasma) ซึ่งจะทําใหเกิดการแลกเปลี่ยนสวนของโครมา

ติด ทําใหเกิดการเรียงตัวใหมของยีน เปนผลใหเกิดการแปรผันทางพันธุกรรม (genetic variation)
ึ้
เรียกกระบวนการนี้วาครอสซิ่งโอเวอร (crossing over) ระยะนี้โครโมโซมจะขดตัวพันกันแนนขน
พรอมกับมีการสลายของเยื่อหุมนิวเคลียสและนิวคลีโอลัส เซนตริโอลที่จําลองตัวเองตั้งแตอินเตอรเฟส
จะแยกตัวไปอยูคนละขั้วเซลล เพื่อเตรียมสรางเสนใยสปนเดิลยึดกับเซนโตรเมียรของโครโมโซมทั้ง



สอง โปรเฟส 1 ประกอบดวย 5 ระยะยอย ไดแก เลปโททีน ไซโกทีน แพคไคทีน ดีโพลทีน และไดอะ
ไคเนซิส (รายละเอียดอยในภาคบรรยาย)

ู
2.1.2 เมทาเฟส 1 (metaphase I) เซนโตรเมียรของคูโครโมโซมคูเหมือนมาเรียงตัวใน
แนวศนยสูตรของเซลล โดยมีเสนใยสปนเดิลยึดติดกับเซนโตรเมียรของคูโครโมโซม
ู


2.1.3 แอนาเฟส 1 (anaphase I) โครโมโซมคเหมือนเคลือนตัวออกจากกันไปที่ขั้วของ
่
ู


เซลลแตละดาน โดยทีแตละโครโมโซมยงคงประกอบดวย 2 โครมาติด
ั
่
้
2.1.4 เทโลเฟส 1 (telophase I) โครโมโซมทัง 2 กลุม แยกกันอยูที่ขั้วเซลลทั้งสอง โดย
โครโมโซมที่มีจํานวนเพียงครึ่งเดียว (Haploid ; n) ของเซลลตั้งตน
หลังจากนั้นเซลลใหมจะเขาสูระยะเตรียมพรอมอีกครั้ง เรียกวาอินเตอรไคเนซิส
(interkinesis) ระยะนี้คลายกับระยะอินเตอรเฟสแตไมมีการเพิ่มปริมาณดีเอ็นเอ และเขาสูการแบง

นิวเคลียสระยะที่ 2 หรือไมโอซิส 2 ตอไป
2.2 ระยะไมโอซิส 2 (meiosis II) เปนการแบงเพื่อเพิ่มจํานวนเซลล คลายกับกระบวนการแบง



เซลลไมโตซิส ประกอบดวยระยะตางๆ ดังนี ้
2.2.1 โปรเฟส 2 (prophase II) โครโมโซมประกอบดวย 2 โครมาติด เริ่มมีการหดตัวสั้น

และหนาขึ้น ตอนปลายของระยะนเยื่อหุมนิวเคลียสและนิวคลีโอลัสเริ่มสลายไป และเริ่มปรากฏ
ี้
ิ
สายใยสปนเดลออกจากบริเวณขั้วเซลล
2.2.2 เมตาเฟส 2 (metaphase II) เยื่อหุมนิวเคลียสและนิวคลีโอลัสสลายไป โครโมโซม

พันกันเปนเกลียวหนาขึ้น สายใยสปนเดลจับกับเซนโตรเมียรของแตละโครโมโซม ทําใหเกิดการเคลื่อน
ิ
ตัวของโครโมโซมมาอยูบริเวณกึ่งกลางของเซลล

2.2.3 แอนาเฟส 2 (anaphase II) เซนโตรเมียรของแตละโครโมโซมถกแบงตัวตามแนว
ู
ยาวและซิสเตอรโครมาติดแยกออกจากกันโดยการดึงของสายใยสปนเดล ทําใหโครมาติดเคลือนที่ไปสู 
่
ขั้วเซลล

บทปฏิบัติการที่ 3 การแบงเซลล (Cell Division)