Page 104 - ปฎิบัติการชีววิทยา 1
P. 104

์
                     ิ
                          ี
                                                    ี
                   ปฏบัติการชววิทยา 1 [Biology Laboratory I] ภาควิชาชววิทยา คณะวิทยาศาสตร มมส.
          92       ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.กมลหทัย แวงวาสิต
              80 | ปฏ บั ต การชี วว ทยา 1
                        ิ
                                 ิ
                     ิ








                                 ้
                                    ู
                            ื
                                 ี
                                                                  ื
                                                                ้
                                                                  ่
                                                                                   ั
                                                                         ่
                                     ่
                                    ่
                                            ิ
                                                                ื
                                                        ู
              ภาพท 7.5 รากพชใบเลยงคทีมีการเจรญในระยะปฐมภมิแสดงเนอเยอระบบตางๆ ในภาคตดขวาง
                   ่
                   ี
                     (http://www.excellup.com)
                    ้
              2. ลําตน (Stem)
                                             ิ
                                ั
                                                     ่
                                                                ิ
                                                            ็
                  ลําตน หมายถง อวยวะของพชทีเจรญมาจากสวนของเอมบรโอทอยเหนอรากแรกเกด โครงสราง
                                        ื
                             ึ
                                                                                         ้
                                                                                 ิ
                                          ่
                                                                     ่
                                                                   ่
                                                                   ี
                     ้
                                                                        ื
                                                                     ู
                                                                          ็
                                                                                      ้
                            ้
                                                                                        ่
                                     ้
                                                          ่
              ภายนอกของลําตนประกอบดวยส่วนสําคัญ 2 ส่วน ไดแก (1) ข้อ (node) เปนส่วนของลําตนทีมีใบ
                                                        ้
                ่
                                                                          ้
                                                                               ู
                                                                               ่
                ิ
                                                                             ่
                                                                                    ่
                                                               ็
              กง ดอก หรอตางอกออกมา และ (2) ปล้อง (internode)  เปนส่วนของลําตนทีอยระหวางข้อ เมือ
                       ื
                                                                                          ่
                ิ
                                                                 ้
                                         ้
              พจารณาตามลักษณะทอยของลําตน สามารถแบ่งประเภทของลําตน 2 ประเภทคอ
                                  ู
                                                                            ื
                                  ่
                                ่
                                ี
                            ้
                                     ิ
                                                                 ่
                     (1) ลําตนเจริญใตดน มีรปร่างลักษณะตางๆ ดงน (ภาพท 7.6)
                                                         ั
                                         ู
                                                           ้
                                                    ่
                                                           ี
                                                                 ี
                                   ้
                                                         ้
                                       ้
                                                ั
                     เหง้า (rhizome) ลําตทอดขนานกบผิวดน มีขอและปล้องชดเจน
                                                                   ั
                                                     ิ
                      ั
                                            ้
                     หวแบบมนฝรง (tuber) ลําตนเกดจากส่วนปลายของกิงพองออกและสะสมอาหาร  ขอและ
                            ั
                                ั
                                ่
                                               ิ
                                                                                       ้
                                                                ่
                                   ุ
                             ิ
              ปล้องไม่ชดเจน บรเวณตาบมลงไป
                                   ๋
                      ั
                     หวแบบหอม (bulb) ลําตนตงตรง รปสามเหลียมขนาดเล็ก ลําตนใตดนถูกหมดวย กานใบที ่
                                                                         ้
                                                                      ้
                                                         ่
                      ั
                                                                                  ้
                                                                               ้
                                                                               ุ
                                                                                      ้
                                         ้
                                                                           ิ
                                                 ู
                                            ั
                                            ้
              สะสมอาหาร
                                                                       ั
                                                          ้
                      ั
                                              ิ
                                          ้
                                                      ้
                     หวแบบเผือก (corm) ลําตนเจรญในแนวตง มีขอ ปล้อง และตาชดเจน
                                                      ั
                                                                                 ั
                                                                                          ื
                                                                  ู
                             ้
                                                                                       ่
                     (2)  ลําตนเจริญเหนือดน มีลักษณะวสัย (habit)  และรปรางภายนอกตางกนไป เชน พช
                                                   ิ
                                                                    ่
                                        ิ
                                                                              ่
                                                        ่
                                                 ื
                                                        ี
                                                           ้
              ล้มลุก ลําตนมเนอไม้อ่อน ไม้พุมขนาดเล็ก หรอไม้ต้นทมีเนอไม้แข็ง
                           ้
                                      ่
                           ื
                       ้
                         ี
                                                           ื






                                    (ก)                   (ข)




                                    (ค)                   (ง)
                          ่
                          ี
                     ภาพท 7.6 ลําตนเจรญใตดน (ก) Tuber, (ข) Rhizome, (ค) Bulb และ (ง) Corm
                                 ้
                                          ิ
                                         ้
                                     ิ
                             (Hickey และคณะ, 2000)
              ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลัยมหาสารคาม
                              ิ
                       ิ
                     ี
                                      ์
                                          ิ
                  ิ
   99   100   101   102   103   104   105   106   107   108   109