Page 76 - ปฎิบัติการชีววิทยา 1

ี
์
ปฏบัติการชววิทยา 1 [Biology Laboratory I] ภาควิชาชววิทยา คณะวิทยาศาสตร มมส.
ี
ิ
64 ศาสตราจารย์ ดร.ไพโรจน์ ประมวล
ิ
56 | ปฏ บั ต การชี วว ทยา 1
ิ
ิ
ั
ิ
ั
่
ิ
์
ื
ี
์
็
ิ
ึ
่
ไวนเบรก (Hardy-Weinberg Equilibrium, HWE) กล่าวอกนยหนงกคอประชากรไมเกดววฒนาการ
็
้
้
ิ
้
ั
ั
ิ
่
ึ
่
ทังนเนองจากการววฒนาการจะเกิดขนไดกตอเมือเกดการเปลียนแปลงโครงสร้างทางพนธกรรมของ
ี
้
่
ุ
่
ื
์
ประชากร ดงนนเราจึงสามารถใช้สมดลของฮาร์ด-ไวนเบรกเพอตรวจสอบการเปลียนแปลง
ั
ั
่
้
์
ื
ี
่
ิ
ุ
ิ
์
้
ี
์
่
ู
ิ
ั
่
็
ุ
่
ววฒนาการของประชากรของสิงมีชวตได อยางไรกตามการอยในสมดลของฮารด-ไวนเบรกไม่สามารถ
ิ
ี
์
ิ
ั
่
่
ี
ิ
ี
ั
ั
่
้
ี
ุ
้
่
ื
ุ
ั
สรปไดในทุกกรณวาประชากรไมเกดววฒนาการทังนเนองจากมปจจยหลายปจจยทีอาจมผลตอสมดล
ั
้
่
ี
์
์
์
ี
ของฮารด-ไวนเบรก
ิ
์
์
สมดลของฮารด – ไวนเบรก สามารถใชอธบายความถของอลลีลและความถของจีโนไทปใน
่
์
้
ี
ี
ิ
ิ
ุ
ี
่
์
ั
ี
้
ั
ประชากรไดดงน ในกรณของโลคสทีประกอบดวย 2 อลลีล กาหนดใหเปน A และ a และ
ี
้
่
้
ั
ํ
้
็
ั
ประกอบดวย 3 จโนไทปคอ AA, Aa และ aa และความถของอัลลีล A และ a เปน p และ q
้
ื
่
ี
็
์
ี
2
2
ี
่
ตามลําดบและ p + q = 1 ความถีของจโนไทป์ AA, Aa และ aa เปน p , 2pq และ q ตามลําดับ
ั
็
2
2
โดยที p + 2pq + q = 1
่
่
์
ิ
ู
ื
ี
ั
้
์
การทดสอบวาประชากรอยในสมดลของฮาร์ด – ไวนเบรก หรอไม่นนสามารถใชการทดสอบ
่
ุ
้
ไควสแคว (Chi-square test, χ -test) ซึงเป็นการเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างค่าทได้จากการ
2
่
ี
์
่
ั
สํารวจในประชากรทศกษา (observed) กบคาทีไดจากการคํานวณจากทฤษฎี (expected) โดย
้
่
ี
ึ
่
่
ใชสมการ
้
χ 2 = ∑ (O − E ) 2
E
่
เมือ O = คา observed
่
่
E = คา expected
่
ี
ั
ี
ํ
ํ
นาค่า Chi-square ทีคานวณได้เปรยบเทยบกบคาการกระจาย Chi-square เพอ
ื
่
่
่
เปรยบเทียบวามความแตกตางทางสถิตหรอไม่หากมีความแตกต่างทางสถตแสดงวาประชากรไมอยใน
ิ
่
่
่
ิ
ี
ิ
ี
่
ื
ู
่
ื
่
่
ึ
็
ี
่
้
ุ
่
์
ี
ิ
่
์
สมดลของฮาร์ด – ไวนเบรกซึงบงชวาประชากรอาจไมเปนไปตามเงอนไขข้อใดข้อหนงของกฎของฮาร ์
์
์
่
ด – ไวนเบรก ตวอยางของการทดสอบสมดลของฮารด – ไวนเบรก เชน จากตวอยางการหา
ั
ุ
ิ
ั
์
่
ิ
์
ี
่
ี
์
่
ุ
้
ั
่
่
ความถีอลลีลของกบในตวอยางทีผ่านมา กาหนดใหการถ่ายทอดลักษณะทางพันธกรรมของโลคัส
ั
ํ
ี
ั
์
่
็
ั
้
้
ดงกล่าวเปนไปตามกฎของเมนเดลดังนนคา expected ของแตละจโนไทปสามารถหาไดจาก
่

2
2
จโนไทป FF หาไดจาก p (N) = (0.575) (100) = 33.06
้
ี
์
จโนไทป FS หาไดจาก 2pq(N) = 2(0.575)(0.425) = 48.88
ี
้
์
2
2
จโนไทป SS หาไดจาก q (N) = (0.425) (100) = 18.06
ี
์
้
คา chi-square หาไดจาก
่
้

( . 06 )40 − 2 (33 48 . 88 )35 − 2 (25− 18 . 06 ) 2
χ 2 = + + = 8.07
33 . 06 48 . 88 18 . 06
่
่
้
่
ี
เนองจากคา Chi-square ทีไดจากการคํานวณมคามากกวาค่าการกระจายของ Chi-square
ื
่
่
ู
่
์
ที degree of freedom (d.f.) = 1 (d.f. หาไดจาก รปแบบของจีโนไทป - 1 - จานวนของความถอล
ั
้
่
ี
ํ
ลีลทคานวณจากตวอยาง) ทีระดบความเชอมัน 95% ซึงมีคาเทากบ 3.841 ดงนนประชากรของกบท ่ ี
ื
่
่
่
่
่
้
่
ั
่
ั
ํ
ี
่
ั
ั
ั
ิ
ิ
ิ
ิ
ี
์
ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลัยมหาสารคาม