Page 144 - Lab Bilology I 63

ี�
ิ
บทปฏบัติการท 9 ระบบนเวศ
ิ
Ecosystem 131
ป ฏิบั ติกา ร ชีว วิท ย า 1 | 115
1. การศึกษาปจจัยทางชีวภาพ

1.1 เมื่อนิสิตกําหนดขอบเขตระบบนิเวศที่นิสิตสนใจไดแลวใหนิสิตวาด
ภาพขอบเขต หรือบันทึกภาพสถานที่ศึกษาจากนั้นใหนิสิตสํารวจ และจําแนกชนิด (ถานิสิตไมรูจัก

หรือไมสามารถระบุชนิดไดใหปรึกษาที่อาจารยผูสอนหรือพี่เลี้ยง) ตําแหนง และจํานวนของสิ่งมีชีวิตที่
้
พบในระบบนิเวศนัน บันทึกลงในแบบบันทึกขอมูล

1.2 หลังจากนิสิตทราบชนิดของสิ่งมีชีวิตในระบบนิเวศทั้งหมดแลว ใหนิสิต
จําแนกกลุมของสิ่งมีชีวิตเหลานั้นตามบทบาทหนาที่เชิงอาหาร (trophic niche)
1.3 นําขอมูลการจัดกลุมที่ไดมาสรางเปนสายใยอาหาร(food web) ของระบบ
นิเวศนั้น
2. การศึกษาปจจัยทางกายภาพ
2.1 ใหนิสิตวาดรูปราง หรือบันทึกภาพสถานที่ศึกษา และประมาณขนาด
พื้นที่ของระบบนิเวศที่สนใจ
ั
ุ
2.2 ใหนิสิตวัดและบันทึกขอมูลอณหภูมิในระดบตาที่วัดดวยเทอรโมมิเตอร
และวัดความชื้นสัมพัทธของอากาศ ที่วัดดวยไฮโกรมิเตอร จํานวน 5 จุด กระจายทั่วระบบนิเวศแลว

หาคาเฉลียในระบบนิเวศนัน

่
้
่
2.3 นิสิตประมาณปริมาณแสงทีสองผานลงมาในระบบนิเวศคดเปนประมาณ ก ่ ี
ิ
เปอรเซนต ของพื้นที่ศึกษา ประมาณกี่ชั่วโมงตอวัน บันทึกผล
ั
ิ
ํ
2.4 ใหนิสิตสุมเก็บตวอยางดนโดยใชพลั่วขุดดิน จานวน 5 จุด ในระบบนิเวศที ่
นิสิตศึกษา ในปริมาณเทาๆกัน ใสรวมกันในถุงเก็บตัวอยางเดียวกันแลวผสมใหเขากัน นําตัวอยางทีได
่
ั
ิ
ไปวิเคราะหตอในหองปฏิบัติการเพื่อตรวจวดคา pH โดยแบงตวอยางดนไปละลายในน้ํากลันใน
ั
่

ํ
ั
้
อัตราสวน ดน 1 สวนตอน้า 2 สวน ทิ้งไวประมาณ 5 นาที จากนันวดคา pH ดวย pH paper เทียบสี
ิ

ั
ั
ของกระดาษ กบแถบสีมาตรฐานขางกลอง pH paper บนทึกผลการตรวจวัด
ิ
2.5 ตัวอยางดินที่เหลือใหนิสิตสังเกตสีของเนื้อดน วาเปนสีเทา ดํา น้ําตาล หรือ
แดง มีเศษซากอินทรียหรือไม มากหรือนอย ดินที่มีสีเขมมักมีอินทรียสารอยูในดินมากกวาดินที่มีสีจาง
2.6 ใหนิสิตใชนิ้วมือบีบแลวขยี้ดิน สังเกตลักษณะของเนื้อดินวามีความหยาบ
ื
ื
ั
หรอละเอียด หรอมีความเหนียวมากหรือนอย มีความรวนซุยหรือไม บนทึกผล

ํ
กิจกรรมที่2 การศึกษาระบบนิเวศแหลงน้า
การศึกษาระบบนิเวศแหลงน้ําใหนิสิตเลือกแหลงน้ําที่นิสิตสนใจศึกษาในพื้นที่มหาวิทยาลัย

มหาสารคาม เมื่อนิสิตเลือกพื้นที่ศึกษาไดแลวใหนิสิต สํารวจ ตรวจวัด และบันทึกขอมูลโดยแบงชุด
ขอมูลออกตามปจจัยทางชีวภาพ และปจจัยทางกายภาพมีขั้นตอนดังน ี้

1.การศึกษาปจจัยทางชีวภาพ
1.1 ใหนิสิตสํารวจ และบันทึกสิ่งมีชีวิตที่พบในระบบนิเวศแหลงน้ํานั้น ทั้งบริเวณริม
ํ
ํ
ฝงน้า บนผิวน้า และในน้ํา บนทึกชนิด และปริมาณที่พบ (นอย ปานกลาง มาก)

ั
้ํ
1.2 ใหนิสิตสุมเหตัวอยางนาประมาณ 1 ลิตร ดวยขวดเก็บตวอยาง นํามาตรวจสอบ
ั
หาสิ่งมีชีวิตกลุม แพลงกตอนพืช (phytoplankton) และแพลงกตอนสัตว (zooplankton) สัตวไมมี


กระดูกสันหลัง (invertebrate) และสิ่งมีชีวิตอื่นๆ
ปฏิบัติการที่ 9 ระบบนิเวศ (Ecosystem)