Page 12 - ebook.msu.ac.th
P. 12
ข้าพเจ้าจึงได้นำเอาผลงานปริวรรตที่เกี่ยวข้องมานำเสนอร่วมด้วยเพื่อให้เกิดภาพพจน์ในรายละเอียด
ดังนี้
๑. บทสู่ขวัญขึ้นเรือนใหม่ ได้จากเอกสารใบลานขนาดสั้นที่ได้รับการบริจาคจากท้องถิ่น
ในจังหวัดมหาสารคาม ได้ทำการเก็บไว้ในสำนักงานโครงการ โดยใช้ต้นฉบับจำนวน ๒ ผูก เพื่อ
ตรวจสอบคำ ประโยคเนื่องจากใบลานทั้งสองผูกมีสำนวนที่คล้ายคลึงกัน จากการจำแนกมีประเด็น
ในบทสู่ขวัญดังนี้ ตำนานภูมิเมือง การเดินทางเข้าป่าเลือกลำไม้ พรรณนาความอุดมสมบูรณ์ของ
ภูมินิเวศน์ส่วนประกอบต่างๆ ของเครื่องเรือน กรรมวิธีการทำเสา การยอเสา ชื่อห้องและบริบท
การใช้งาน การเรียกขวัญและพิธีกรรมในการขึ้นเรือนใหม่ การนำเสนอบทสู่ขวัญจะอยู่ในรูปแบบ
ร้อยกรองอีสาน ใช้ตัวอักษรธรรมในการบันทึก มีฉันทลักษณ์เฉพาะทำให้เห็นความงามและ
เพลิดเพลินในการอ่านยิ่งนัก ดังตัวอย่าง
ฟังยินขอนขอนฮ้องสังกาโพนโดก
เป้าป่าไม้ ลังล้าว บ่างบง
แล้วเล่าสนไซข้อง
คนิงคองแคนคึด
พุ้นพี้หลังหน้าแฮงกระสัน
พอเมื่อตาวันคล้อยเมือแฮงแดดอ่อน มานั้น
หอมดอกไม้ยามแล้งใจเจ้าวี่วอน
แล้วเล่าคึดฮุ่งฮู้ขันเข้าต่อเฮือน
(บทสู่ขวัญการขึ้นเฮือนใหม่. หน้าที่ ๙๓)
๒. มูลขึด : ความเชื่อโบราณอีสาน เป็นเอกสารที่ได้รับจากวัดบ้านหนองอุ่ม อำเภอ
กันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม ซึ่งข้าพเจ้าร่วมกับคณะได้จัดระบบทำบัญชีใบลานในช่วง พ.ศ. ๒๕๔๘
ซึ่งได้ขอยืมมาปริวรรตไว้ เนื่องด้วยเป็นความสนใจในขณะนั้น จากการถอดแปล ทำให้ทราบถึง
รูปแบบความเชื่อของคนในอดีต ซึ่งข้าพเจ้าได้จัดแบ่งเนื้อหาออกเป็นส่วนๆ และได้เรียบเรียงเนื้อหา
ในส่วนต่างๆ ให้ง่ายแก่การค้นคว้า ประเด็นที่พบในมูลขึดมีดังนี้ ตำนานการกำเนิดโลกบริบทของ
ศพลักษณะต่างๆ บริบทแห่งความเป็นมนุษย์หญิง-ชาย บริบทความเชื่อเกี่ยวกับเฮือน บริบทการ
เลือกซื้อ เลือกใช้ คน สัตว์ สิ่งของ และคำทำนายบุคคลกำเนิดในวันทั้ง ๗ รูปแบบของวรรณกรรม
มูลขึด จะเป็นร้อยแก้ว ใช้อักษรธรรมในการบันทึกในใบลานยาว ดังตัวอย่าง
“ประการ ๑ เฮือนก็ดี วัดก็ดี โฮงอันคนหากลักตายบ่ฮู้เมื่อจิตแล บ่ฮู้เมื่อเห็นสันนั้นบ่
ควรจักอยู่ยังเฮือนแลวัด โฮงอันนั้นแลควรโสเสีย ครั้นอยู่ไปก็บ่วุฒิจิบหายแล ที่นี้จักกล่าวห้วงคน
10
