Page 10 - ebook.msu.ac.th
P. 10
2
ี่
แผนภูมิแสดงแนวคิดทใช้ในกำรศึกษำต ำรำยำพื้นเมืองอีสำน ปรับปรุงจำกแนวคิด อุษำ กลิ่นหอม (2552 : 21)
สมัย วรรณอุดร (2558 : 111-112) ได้กล่ำวถึงโรคและยำในต ำรำยำภำคอีสำนและลำว ในเอกสำร
กำรสัมมนำวิชำกำรเนื่องในวำระฉลองอำยุครบ 96 ปีของ ศำสตรำจำรย์ประเสริฐ ณ นคร เรื่อง “ภูมิปัญญำ
อำเซียน : เวชศำสตร์จำรึกและเอกสำรโบรำณ” ไว้อย่ำงน่ำสนใจว่ำ ต ำรำยำที่บันทึกไว้ในเอกสำรใบลำนภำค
อีสำนและลำวเป็นภูมิปัญญำด้ำนสุขภำพของบรรพบุรุษอีสำนที่เกิดจำกประสบกำรณ์จริงในชีวิตที่มีกำรสั่งสม
มำนำนผ่ำนกำรกลั่นกรองทดลองใช้โดยกำรลองผิดลองถูก เรียนรู้อำกำรของผู้ป่วย เรียนรู้คุณสมบัติของพืชแต่
ละชนิดว่ำมีสรรพคุณอย่ำงไร ตลอดถึงสังเกตพฤติกรรมของสัตว์ป่ำที่กินพืชเป็นอำหำร หรือกินพืชเพอรักษำ
ื่
อำกำรเจ็บป่วยหรืออำกำรบำดเจ็บของตนเอง องค์ควำมรู้นี้จึงค่อย ๆ สั่งสมเรื่อยมำจนมีควำมรู้ควำมเข้ำใจใน
ธรรมชำติแวดล้อมรอบตัวสำมำรถน ำเอำพืชชนิดต่ำง ๆ มำใช้เป็นยำรักษำอำกำรเจ็บป่วยของคนในชุมชนได้
อย่ำงกลมกลืนและมีกำรถ่ำยทอดสืบสำนกันมำจำกรุ่นสู่รุ่นทั้งแบบมุขปำฐะและแบบลำยลักษณ์ที่มีกำรบันทึก
ไว้ในเอกสำรโบรำณจนกลำยเป็นภูมิปัญญำทำงกำรสำธำรณสุขอันทรงคุณค่ำที่บรรพบุรุษอีสำนและลำวได้
น ำเสนอให้เห็นผ่ำนกำรรักษำอำกำรเจ็บป่วยของผู้คนในชุมชน โดยใช้สมุนไพรและวัตถุธำตุที่มอยู่รอบๆ ตัวใน
ี
ชุมชนเป็นยำ
