Page 9 - ebook.msu.ac.th
P. 9
1
บทที่ 1
่
คุณคาและความส าคัญของเอกสารโบราณ
ั
ั
ตัวอกษรโบราณ ถือเป็นกุญแจดอกส ำคัญที่จะไขสรรพวิชำทั้งมวลของวิชำแพทย์แผนไทยอนถูก
ื่
บันทึก สั่งสม จมนิ่งอยู่ในเอกสารโบราณ เช่น จำรึก ใบลำน สมุดไทย สมุดฝรั่งและอน ๆ ซึ่งเปรียบเสมือน
ั
ขุมคลังควำมรู้อนเป็นมรดกทำงภูมิปัญญำไทยที่ทรงคุณค่ำ น้อยคนนักที่ได้สัมผัสค้นหำควำมหมำย และ
ั
น ำไปใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อมวลมนุษยชำติในยุคสมัยแห่งควำมขัดแย้งอนซับซ้อนควำมเสื่อมโทรมทั้งทำงสังคม
และสิ่งแวดล้อมโลก กำรเข้ำถึงซึ่งทำงเลือกด้ำนกำรรักษำพยำบำลและปรับประยุกต์ใช้ดูแลสุขภำพพลำนำมัย
ในองค์รวมนั้น พร้อมกันกับกำรเอำใจใส่ระบบนิเวศวัฒนธรรมอนสัมพนธ์กับบริบทแวดล้อม เช่น ดิน น้ ำ ป่ำ
ั
ั
ื้
ต้นไม้ใบหญ้ำ ยำสมุนไพร อนผู้คนได้ใช้และรับประโยชน์โดยตรง กำรแพทย์แผนไทย กำรแพทย์พนบ้ำนจึง
ั
ตอบโจทย์และเป็นข้อต่อส ำคัญของยุคสมัยนี้ได้เป็นอย่ำงดี
อุษำ กลิ่นหอม (2552 : 10-11) ได้กล่ำวถึงควำมส ำคัญของกำรแพทย์พื้นบ้ำนว่ำ ปัจจุบันเป็นที่
ยอมรับกันแล้วว่ำกำรแพทย์พื้นบ้ำนมีควำมส ำคัญและเป็นทำงเลือกหนึ่งส ำหรับประชำชนที่อยู่ในเขตชนบท
แต่เนื่องจำกศำสตร์ทำงด้ำนนี้ได้ถูกละทิ้งเป็นระยะเวลำนำน กำรถ่ำยทอดองค์ควำมรู้เหล่ำนี้แบบต่อเนื่องจึง
ปรำกฏอยู่เฉพำะในบำงพื้นที่ และส่วนใหญ่มีระบบกำรถ่ำยทอดแบบไม่เป็นทำงกำร กำรศึกษำที่ผ่ำนมำส่วน
ใหญ่ให้ควำมส ำคัญด้ำนกระบวนกำรรักษำ กำรใช้สมุนไพร แต่ให้ควำมสนใจเกี่ยวกับต ำรับต ำรำที่ปรำกฏใน
ชุมชนน้อยมำก ดังนั้นจึงมีควำมจ ำเป็นอย่ำงยิ่งที่ต้องท ำกำรศึกษำเพอหำต ำรำและต ำรับรับยำที่ยังคงใช้อยู่ใน
ื่
ั
ปัจจุบันและผลสัมฤทธิ์ของกำรใช้ยำ เพื่อใช้เป็นฐำนข้อมูลประกอบกำรพิจำรณำในกำรพฒนำยำแบบพื้นบ้ำน
ขั้นต่อไป อุปสรรคที่ส ำคัญประกำรหนึ่งคือต ำรำยำอีสำนส่วนใหญ่มีกำรบันทึกเป็นอักษรธรรมและอกษรไทย
ั
น้อย ซึ่งปัจจุบันเหลืออยู่ไม่มำกในประเทศไทย ส่วนใหญ่ได้มีกำรเคลื่อนย้ำยไปอยู่ในต่ำงประเทศเป็นจ ำนวน
มำก ต ำรับ ต ำรำเหล่ำนี้ เกิดขึ้นได้เนื่องจำกผู้รู้ในอดีตได้มีกำรใช้เพื่อกำรดูแลสุขภำพของตนเองที่สอดคล้องกับ
ธรรมชำติ ดังนั้นกำรด ำเนินกำรถอดองค์ควำมรู้ให้มำเป็นภำษำไทยปัจจุบันจึงเป็นควำมเร่งด่วนที่ต้อง
ด ำเนินกำรก่อนที่ต ำรับ ต ำรำเหล่ำนี้จะสูญหำยไปหมดจำกแผ่นดิน นอกจำกนี้ อุษำ กลิ่นหอม (2552 : 20) ได้
กล่ำวถึงแนวคิดที่ใช้ในกำรศึกษำ กำรจดบันทึกเพื่อจัดท ำต ำรำทั้งหลำยต้องเริ่มจำกกำรเรียนรู้ กำรเรียนรู้อำจ
เกิดได้หลำยช่องทำง เช่น กำรเรียนรู้จำกผู้รู้หรือครู กำรเรียนรู้ด้วยตนเอง เมื่อน ำผลจำกกำรเรียนมำวิเครำะห์
สังเครำะห์จนกลำยเป็นองค์ควำมรู้ สำมำรถน ำไปสู่กำรจดบันทึกหรือกำรจัดท ำต ำรำ ทั้งเพื่อกำรใช้ประโยชน์
ในอนำคตของผู้จดบันทึกเอง หรือเพอกำรสืบทอดองค์ควำมรู้เหล่ำนั้น กำรจดบันทึกสำมำรถท ำได้หลำกหลำย
ื่
รูปแบบ เช่น กำรบันทึกเป็นลำยลักษณ์อักษร กำรวำดภำพเป็นต้น ดังแผนภูมิ