Page 170 - ซีลีเนียมในการผลิตปศุสัตว์
P. 170
159
บทที่ 6 ซีลีเนียมในผลผลิตของปศุสัตว์
บทน า
ผลผลิตที่ส าคัญของปศุสัตว์ คือ เนื้อ ไขและน ้านม ซึ่งนอกจากจะเป็นแหล่งของโปรตีนคุณภาพ
่
ื่
ดีแล้ว ยังเป็นแหล่งสารอาหารอน ๆ ที่จ าเป็นส าหรับมนุษย์ด้วย ดังนั้นผลผลิตของปศุสัตว์จึงนับเป็น
อาหารที่มีความสัมพนธ์กับสุขภาพของมนุษย์ การได้รับสารอาหารที่ไมสมดุลหรอการขาดสารอาหาร
ั
ื
่
ย่อมน าไปสู่ปัญหาในด้านสุขภาพที่หลากหลาย ซีลีเนียมเป็นหนึ่งในแร่ธาตุที่มีบทบาทต่อกระบวนการ
ื้
ิ
ท างานพนฐานของสิ่งมีชีวิต โดยเฉพาะในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการก าจัดอนุมูลอสระ และการท างานของ
ฮอร์โมนจากต่อมไทรอยด์ เป็นต้น นอกจากนี้ซีลีเนียมยังมีผลต่อการลดความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็ง และ
ื้
ลดการอักเสบด้วย การขาดซีลีเนียมพบในหลายพนที่ในโลก เป็นสาเหตุของการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ
ั
ภูมิคุ้มกันและฮอร์โมนจากต่อมไทรอยด์ลดลง รวมทั้งมีความสมบูรณ์พนธุ์ลดลง ในทางกลับกันการได้รับ
ซีลีเนียมในระดับสูง สามารถก่อให้เกิดความเป็นพษของซีลีเนียม ซึ่งมีอาการท้องร่วง อาเจียน ผมร่วง
ิ
ี
เป็นต้น ดังนั้นมนุษย์จึงต้องได้รับซีลีเนียมในระดับที่เพยงพอและเหมาะสมกับความต้องการ เนื้อหาใน
บทนี้น าเสนอข้อมูลเกี่ยวกับความเข้มข้นของซีลีเนียมในเนื้อ ไข่ และน ้านมของปศุสัตว์ ส าหรับใช้เป็น
แนวทางในการศึกษาการบริโภคผลผลิตของปศุสัตว์ เพอให้ได้รับซีลีเนียมอย่างเหมาะสม และยังได้
ื่
น าเสนอแนวทางการผลิตผลผลิตของปศุสัตว์ซีลีเนียมสูง เพอน าไปสู่การวิจัยต่อยอดในเชิงลึกหรือน าไป
ื่
ประยุกต์ใช้ในการผลิตเชิงพาณิชย์ต่อไป
ความส าคัญของซีลีเนียมในมนุษย ์
ั
ซีลีเนียมมีบทบาทหน้าที่หลายอย่างท้งทางตรงและทางออมที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพของมนุษย์
้
อาการผิดปกติของการขาดซีลีเนียมที่เด่นชัด คือ โรคเคอชาน (Keshan disease) เป็นอาการที่
กล้ามเนื้อหัวใจผิดปกติ และโรคคาชิน-เบค (Kaschin-beck disease) เป็นโรคที่มีการอบเสบของข้อต่อ
ั
กระดูก ท าให้ข้อต่อบวม มีอาการปวดตามข้อมือ ข้อเท้า ข้อเข่า และข้อศอก นิ้วสั้น ข้อต่อผิดรูปหรือ
ขยายใหญ่ แขนขาเกิดการเคลื่อนไหวแบบจ ากัด กระดูกสั้นลงอาจส่งผลให้แคระแกรน ส่วนใหญ่จะเกิด
ุ
ี
ในเด็กอายระหว่าง 5-13 ป ที่พบในประเทศจีนตอนกลาง เนปาล รัสเซย ซาอดีอาระเบีย สาธารณรัฐ
ี
ุ
ี
ื่
ื้
เช็ก โครเอเชีย นิวกีนี อยิปต์ และในพนที่อน ๆ ที่มีระดับของซีลีเนียมในดินหรือในอาหารในระดับต ่า
ั
มาก จึงท าให้ประชากรในบริเวณนั้นประมาณ 0.5-1 พนล้านคน มีสภาวะขาดซีลีเนียมเป็นระยะ
เวลานาน และมีความเสี่ยงต่อการเกิดอาการของโรคดังกล่าว นอกจากนั้นการขาดซีลีเนียมยังน าไปสู่การ
ิ่
ั
ลดลงของภูมิคุ้มกัน เพมการติดเชื้อ ข้อต่อกระดูกอกเสบ โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคต้อกระจก โรค
ทางเดินท่อน ้าดีตีบ โรคทางเดินหายใจติดเชื้อเรื้อรัง โรคเบาหวาน โลหิตจาง กล้ามเนื้อเสื่อม โรคหลอด
เลือดสมอง และมีความผิดปกติของอสุจิเพิ่มขึ้น ซึ่งมีความสัมพนธ์กับภาวะเป็นหมันในเพศชาย ในสตรีที่
ั
ตั้งครรภ์จะทาใหเกิดภาวะขาดไอโอดีนรุนแรงขึ้น ซึ่งเป็นอนตรายต่อทารกในครรภ์ เป็นต้น ทั้งนี้มี
้
ั
ั
Selenium in Livestock Production ซีลีเนียมในการผลิตปศสตว์ 159
ุ
