Page 52 - ซีลีเนียมในการผลิตปศุสัตว์

41

บทที่ 3 ซีลีเนียมในการผลิตสัตว์ปีก

บทน า

ั
ผลผลิตจากสัตว์ปีก คือ ไข่และเนื้อ เป็นแหล่งโปรตีนส าคัญในอาหารของมนุษย์ ท าให้อตราการ
ิ่
บริโภคผลิตภัณฑ์จากสัตว์ปีกเพมขึ้นอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้การผลิตสัตว์ปีกโดยเฉพาะไก่ไข่และไก่เนื้อมี
ุ
ั
ั
ั
้
่
์
็
็
่
์
ั
ี
ั
้
การพฒนาทงด้านการปรบปรงพนธุ ด้านการเลยงและการจดการฟารมอยางรวดเรว อยางไรกตามการ
ิ่
เพมประสิทธิภาพและสมรรถภาพการผลิต รวมทั้งความหนาแน่นและรูปแบบของการเลี้ยง มักจะส่งผล
เชิงลบหรือท าให้ประสิทธิภาพของระบบสืบพนธุ์และความทนทานต่อความเครียดลดลง ดังนั้นจึงมีการ
ั
ู
จัดการด้านอาหารเพื่อให้สัตว์ปีกได้รับโภชนะต่างๆ รวมทั้งสารต้านอนุมลอิสระเพียงพอต่อความต้องการ
ซีลีเนียมนับเป็นแร่ธาตุตัวหนึ่งที่มีบทบาทและหน้าที่ส าคัญเกี่ยวข้องกับการลดความเครียดและเพม
่
ิ
ประสิทธิภาพการผลิตของสัตว์ เนื่องจากซลีเนียมเป็นส่วนประกอบในซีลีโนโปรตีนหลายชนิดที่ท าหน้าที่
ี
ั
ในการก าจัดอนุมูลอิสระ นอกจากนี้ซีลีเนียมยังเกี่ยวข้องกับสมรรถภาพการผลิตรวมถึงการเพิ่มภูมิคมกน
ุ้
ด้วยเหตุดังกล่าวจึงมีงานวิจัยจ านวนมากที่ศึกษาการเสริมซีลีเนียม ทั้งในรูปแบบซีลีเนียมอนินทรีย์และ
์
ซีลีเนียมอนทรีย์ในสัตว์ปีก เนื้อหาในบทนี้ได้รวบรวม เรียบเรียง และวิเคราะห์งานวิจัยที่ตีพมพเผยแพร่
ิ
ิ
ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2551 ถึงปัจจุบัน เพอเป็นองค์ความรู้ที่ส าคัญเกี่ยวกับผลการเสริมซีลีเนียมในสัตว์ปีก คือ
ื่
่
ไกไข่และไก่เนื้อ โดยมีความคาดหวังว่าจะเป็นข้อมูลที่เป็นประโยชน์ที่สามารถน าไปสู่การประยุกต์ใช้ทั้ง
ื่
ี
ิ
ั
ั
้
ในเชิงวิชาการ และในเชิงการจดการดานการผลตสตว์ปก รวมถึงในด้านอน ๆ ที่เกี่ยวข้องต่อไป

ซีลีเนียมในการผลิตไก่ไข่

ไก่ไข่เป็นหนึ่งในสัตว์เศรษฐกิจที่ส าคัญ ในปี พ.ศ. 2564 ประเทศไทยมีปริมาณการผลิตไข่ไก่
ประมาณ 15,000 ล้านฟองต่อปี ไข่ไก่ส่วนใหญ่ใช้ส าหรับการบริโภคภายในประเทศ มีการส่งออกไข่ไก่
สด 260 ล้านฟอง มูลค่า 790 ล้านบาท ตลาดส่งออกไข่ไก่สดคือ ฮองกงและประเทศสิงคโปร์ ส่วน
่
ผลิตภัณฑ์จากไข่ไก่ คือ ไข่เหลวรวม มีการส่งออกเท่ากับ 4,582 ตัน มูลค่า 438 ล้านบาท ตลาดส่งออก
ส าคัญคือ ประเทศญี่ปุ่น และประเทศสหรัฐอเมริกา (ส านักวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร, 2565) ระดับของ
ซีลีเนียมที่เพยงพอต่อความต้องการในอาหารไก่ระยะไข่ เท่ากับ 0.10 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม และมี
ี
ข้อก าหนดให้เสริมซีลีเนียมในอาหารสัตว์ได้ไม่เกิน 0.3 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม (FDA, 2003; The
commission of the European Communities, 2013) งานวิจัยการเสริมซีลีเนียมในไก่ไข่มีทั้งการ
ิ
เสริมในรูปซีลีเนียมอนินทรีย์ ซึ่งใช้โซเดียมซีลีไนต์เป็นส่วนใหญ่ และการเสริมซีลีเนียมอนทรีย์ที่มี
หลากหลายรูปแบบ เช่น ยีสต์ซีลีเนียมสูง ซีลีโนเมทไธโอนีน และไฮดรอกซี-ซีลีโนเมทไธโอนีน

รวมถึงใช้ในรูปนาโนซีลีเนียม โดยระดับการเสริมอยู่ในช่วง 0.1–5.1 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม การเสริม

Selenium in Livestock Production ซีลีเนียมในการผลิตปศสตว์ 41
ุ
ั