Page 88 - ปฏิบัติการ Lab Bilology II

ี
ี
ิ
์
ปฏบัติการชววิทยา 2 [Biology Laboratory 2] ภาควิชาชววิทยา คณะวิทยาศาสตร มมส.
80 ผศ.ดร.นพคณ ภักดีณรงค ์

ุ
ภายใน seminiferous tubules ยังพบเซลลขนาดใหญอยูระหวางเซลลสืบพันธุ เรียกวา Sertoli

cells ทําหนาที่เปนเซลลพี่เลี้ยงใหเซลลอสุจิ โดยทําหนาที่สรางสารหลายชนิดรวมทั้งของเหลวที่อยูในชองวาง
ภายใน seminiferous tubules
ี
ระหวาง seminiferous tubules แตละวงจะมกลุมเซลลแทรกอยู เรียกวา Leydig cells หรือ
interstitial cells ทําหนาที่เปน ตอมไรทอสรางฮอรโมนเพศผู
ื
ั

Epididymis เปนทอขดไปมาอยูทาบกับอณฑะ ทอนี้แบงเปน 3 สวน คอ
- caput epididymis อยูทางดานหนาของอัณฑะ


- corpus epididymis เปนสวนถัดมาและทาบอยูทางดานขางอัณฑะ
- cauda epididymis เปนสวนสุดทาย ทําหนาที่เก็บสะสมเซลลอสุจิและทําใหเซลลอสุจิม ี
ความสมบูรณเตมที่ที่จะผสม
็
Vas deferens นําเซลลอสุจิจาก cauda epididymis เปนทอยาวทอดจากถุงอัณฑะผานเขาไปยัง
ชองทอง เปดเขาดานหลังของทอ urethra

Urethra เปนทอตอจากกระเพาะปสสาวะ ทําหนาทนําทั้งปสสาวะและเซลลอสุจิออกสูภายนอกตัว
ี่

Seminal vesicle เปนถุงใหญ 1 คู เปนที่รวมน้ําหลอเลี้ยงอสุจิ
ี่
ี่
ตอม 3 ตอมททําหนาทชวยผลิตน้ําหลอเลี้ยงเซลลอสุจิ (accessory glands) ไดแก 

1. Coagulating gland ทาบอยูดานขางทางดานในของ seminal vesicle
ู

2. Prostate gland เปนตอมใหญมี 2 ค แตคท่เห็นไดชัดเจนคอ คทอยูทางดานหลังของ
่

ี
ู

ู

ี
ื
กระเพาะปสสาวะ

ิ
3. Cowper ’s gland ตดอยูสองขางของ ระดบใกล rectum
ั

Penis เปนอวัยวะสืบพันธุภายนอก มีหนังเรียกวา prepuce หุมไว ทีใกลปลาย prepuce มี

่
preputial gland ทําหนาที่สรางน้ําเมือก

ระบบสืบพันธุเพศเมีย
ิ

่
ั
ี
ื
รังไข (Ovary) เปนโครงสรางขนาดเล็ก มี 1 คู ฝงอยูในไขมัน บรเวณผนังดานทองหนูตวเมย เมอเอา

ไขมนออกจะเห็นผิวนอกของรังไขมีลักษณะขรุขระ เมอนํารังไขไปตัดตามขวางและดดวยกลองจุลทรรศน
ู
ั

่
ื
่
ั
ี
พบวา รังไขม ovarian follicles ชันตางๆ ซงจะมีขนาดตางๆกน แตละ follicle เมอเจริญเต็มท เรียกวา

่
ึ

้
่
ี
ื

graafian follicle ประกอบดวยเซลลไข (ovum) และเซลลทลอมรอบเซลลไขไว เรียกวา granulosa cells



ี
่

ี
ู
่
และมชองตรงกลาง เรียกวา antrum เซลลไขจะถกยึดไวกบ follicle ทางดานหนึง หลังจากเกดการตกไข 
ิ
ั
่
ี
(ovulation) จะเปลียนเปนโครงสรางทเรียกวา corpus luteum
่



ี
่
ํ
ทอนําไข (Oviduct) อยูตดกบรังไขแตละขาง เปนทอสีขาวเล็กๆ ขดไปมาเปนกระจุก ทาหนาทเปน




ั
ิ

ทางผานของไขหรือหลังจากการปฏิสนธิ ก็จะเปนทางผานของตัวออนเขาสูโพรงมดลูก
มดลูก (Uterus) มี 2 ขาง เปนสวนที่ตอจากทอนําไข ลักษณะเปนทอยาวมีผนังหนา มีเสนเลือดมา
เลี้ยงมากตลอดความยาว มดลูกทั้ง 2 ขางประกอบกนเปนรูปตัว V โดยปลายลางเชื่อมกันตรงตําแหนงท ี่
ั
เรียกวา ปากมดลูก (cervix) ขนาดของมดลูกขึ้นอยูกับความมากนอยของเสนเลือดที่มาเลี้ยง และระยะวงจร
ของการสืบพันธุดวยวา อยูในระยะกอนตกไข ระยะตกไข หรือระยะหลังตกไข
ชองคลอด (Vagina) เปนสวนที่ตอจากปากมดลูก แลวเปดออกสูภายนอก ลักษณะเปนทอเดี่ยวเปด
สูภายนอกทาง vaginal opening ซึ่งเปนชองเปดถัดจากชองเปดของทวารหนักไปทางดานทอง ถัดจากชอง
เปดของ vagina จะพบโครงสรางที่เทียบไดกับ penis คือ clitoris เปนสันนูนเล็กๆ เปนที่ตั้งของรูเปดของทอ
ปสสาวะ