Page 89 - ปฏิบัติการ Lab Bilology II
P. 89
ิ
บทปฏบัติการท 7 การสืบพันธุและการเจรญของสัตว ์
ี�
์
ิ
Animal Reproduction and Development 81
ชนิดของไข
1. แบงตามปริมาณของไขแดง ม 4 แบบ คือ
ี
ี่
1.1 Alecithal egg ไดแก ไขทไมมีอาหารสะสมอยูเลย เชน ไขของพวกสัตวเลี้ยงลูกดวยน้ํานม
1.2 Microlecithal egg ไดแก ไขที่มีไขแดงอยูบางเล็กนอย เชน ไขปลาดาว และไขหอยเมน
ี
่
ี
ึ
1.3 Mesolecithal egg ไดแก ไขทมอาหารอยูในไซโตพลาสซมบางพอสมควร เชน ไขกบ และ
ไขคางคก
้
่
ี
ี
1.4 Polylecithal egg ไดแก ไขทมไขแดงเปนจํานวนมาก ไดแก ไขของสัตวเลือยคลาน และ
ไขของสัตวปก
2. แบงโดยการกระจายของอาหารในไซโตพลาสซม
ึ
2.1 Isolecithal egg ในไซโตพลาสซึมมีไขแดงกระจายอยูทั่วไปอยางสม่ําเสมอ เชน ไขปลาดาว
และไขหอยเมน
2.2 Telolecithal egg การกระจายของไขแดงอยูคอนไปทางสวนใดสวนหนึ่งของไซโตพลาสซึม
แยกออกเปนพวกตางๆ ดังนี้
2.2.1 Moderately telolecithal egg ไขแดงอยูคอนไปทางดานลาง เชน ไขกบ และไขคางคก
2.2.2 Heavily telolecithal egg ไขแดงอยูรวมกนเปนกอนแยกจากไซโตพลาสซม เชน
ึ
ั
ไขของสัตวเลื้อยคลาน และไขของสัตวปก
ึ
2.2.3 Centrolecithal egg ไขแดงรวมกันเปนกอนอยูตรงกลาง มีไซโตพลาสซมอยูลอมรอบ
เชน ไขของแมลง
ไขปลาดาว เปนไขชนิด isolecithal egg หมายถึง ไขที่มไขแดงนอยและกระจายทั่วไขอยาง
ี
สม่ําเสมอ มีนิวเคลียสใหญกลางเซลล และเห็นนิวคลีโอลัสชัดเจน เซลลไขจะมี vitelline membrane หุมอยู
ซึ่งจะชิดกับเยื่อหุมเซลลมาสก จนไมสามารถมองเห็นไขของปลาดาวผสมกับอสุจิในน้ําทะเลได
ี่
ไขกบ เปนไขชนิด mesolecithal egg หมายถึง ไขทมีไขแดงปานแกลางและกระจายทั่วไป แตจะ
อยูหนาแนนทขั้วหนึ่งของไข คือ ขั้วลาง (vegital pole) นิวเคลียสนั้นอยูคอนไปทางดานบน (animal pole)
ี่
ภายในมีนิวเคลียสหลายอัน ที่ขอบผิวของเซลลทางครึ่งบนจะมีเม็ดรงควัตถุสะสมมากที่สุดที่ animal pole
ื่
ุ
สวนครึ่งลางทางขั้วดานลาง จะมีเม็ดรงควัตถกระจายบางลงตามลําดับ เมอไขกบหลุดจากรังไข จะมี vitelline
membrane หุมและเมื่อไขเดินทางมาถึงทอนําไข เซลลของทอนี้จะสรางสารที่มลักษณะคลายวุนหุมอีก
ี
ู
ชั้นหนึ่ง ไขกบจะถกผสมในน้ําจืด
ไขไก เปนไขชนิด telolecithal egg หมายถึง ไขที่มไขแดงมากและไขแดงนั้นไปรวมกันมากทาง
ี
ขั้วดานลาง จนทําใหไซโตพลาสซึมที่เหลือและนิวเคลียสถกดันไปอยูทขอบของเซลลทางดานบน เปนสวนท ี่
ู
ี่
เรียกวา germinal disc ไกมีการผสมพันธุภายใน เซลลไขถูกผสมในทอนําไขซึ่งจะผลิต albumen และเยื่อ
ตางๆออกมาหอหุมไขแดง กอนที่จะออกมาภายนอก
โครงสรางของไขสวนประกอบสําคัญของไขมี 3 สวน คือ
ํ
ี
1. เปลือก มประมาณ 11 % โดยน้าหนักของไข
- แรธาตุเปนพวกแคลเซ่ยมคารบอเนต มีลักษณะเปนเมดเล็กๆ มาอัดรวมกัน มีรูเล็กๆ
ี
็
(porous) หางเปนระยะๆ เพอเปนชองระบายความชืนและอากาศผานเขาออกในการหายใจของตวออน ถด
่
ั
ั
ื
้
่
จากเปลือกมีเยื่อบางๆ (membrane) 2 ชั้น ภายในเปลือก ถาตอยไขแตก เยือนีจะตดทเปลือก แตถาตม เยือ
ิ
ี
่
้
่
ี
2 ชั้นนี้ จะแยกจากกันชัดเจนถดจากเปลือกและเยื่อบาง จะมชองอากาศ (air cell) อยูระหวางเยื่อ 2 ชั้น อยู
ั
ดานปานของไข
