Page 59 - ปฎิบัติการชีววิทยา 1

เอนไซม์
ปฏ บั ต การชี วว ทยา 1 |
ิ
ิ
ิ
ปฏิบัติการท 4 (Enzyme)
่
ี
เอนไซม (Enzyme)
์
ั
อาจารย วนชย สังข์สุข
์
ั
อาจารย์วันชัย สังฆ์สุข

้
็
เอนไซมเปนโปรตนททําหนาทีเร่งปฏกรยาเคมี สามารถเรงความเร็วของปฏกรยาไดตงแตรอย
ิ
์
ั
่
้
่
้
ิ
ิ
ิ
ิ
ี
ี
ิ
่
่
้
ื
ิ
่
ึ
ั
ํ
่
้
ถงล้านเท่าและเมอทํางานเสร็จแล้วสามารถกลับคืนสูสภาพเดมได จากความสามารถดงกล่าวทาให้
ี
้
ั
้
่
ื
ิ
ี
ิ
้
ั
เอนไซม์เรงปฏกรยาไดเรอยๆ นอกจากนนยงมีความสามารถในการจดจา รวมตวกบสารตงตนไดดอก
ํ
ิ
่
้
ั
ั
ั
้
้
่
้
ิ
ดวย ปฏกรยาตางๆไม่วาจะเปนปฏกรยาทีสามารถเกดขึนไดเองหรอไม่สามารถเกิดขึนไดเอง ล้วน
ื
้
่
้
็
ิ
ิ
ิ
้
่
ิ
ิ
ิ
ั
่
ิ
ั
์
็
ิ
แล้วแตตองอาศยเอนไซมเปนตวเรงปฏกรยาทังสิน
้
่
ิ
้
้
ี
่
่
ึ
็
้
้
้
ึ
่
ิ
การเปลียนจากสารหนงไปเปนอกสารหนงจะไม่สามารถเกดขึนไดถาสารนันมีพลังงานภายใน
้
ิ
ิ
ไม่เพยงพอทจะกอใหเกดปฏกรยา พลังงานนเรยกวาพลงงานกระตน (Energy of Activation) การ
ี
้
ี
่
่
ี
่
ั
ิ
ุ
ิ
้
้
ี
็
ู
้
่
ั
ุ
ิ
เพมอณหภมิเปนอกวธหนงทีทําใหโมเลกลมีพลังงานสงขึน พลังงานกระตุนจะทําใหโมเลกลของสารตง
ึ
่
ี
่
ี
ู
้
้
ุ
ิ
ุ
้
้
ตนอยในสภาพทีเรยกวาสภาวะพร้อมเปลยนแปลง (Transition state) ซึงเปนสภาพทีพนธะเคม ี
่
็
ั
่
่
่
้
ี
ู
่
ี
่
ื
่
ิ
่
ี
(chemical bond) ของโมเลกลจะแตกออก เพอทจะสรางโมเลกุลของสารผลตภณฑขนมา เอนไซม ์
ึ
้
้
ั
์
ุ
ุ
้
จะลดความตองการพลังงานกระตนลง โดยการควบคมโมเลกุลของสารตังต้นทตําแหน่งกระตน
ี
่
้
ุ
้
ุ
้
ื
ู
้
ี
่
ู
ุ
ู
้
้
่
ี
ั
้
้
ั
่
โมเลกุลของสารตงตนจะถูกบบใหมีรปรางเปลยนแปลงไป และถกบบใหอยใกลกบโมเลกลหรอหมู ่
ี
ั
ี
ิ
ิ
ั
์
่
ิ
์
ุ
่
้
่
่
ิ
ิ
ั
่
็
ั
้
้
ั
ฟงกชนทีสารตงตนจะทําปฏกรยาดวยเกดเปนโครงสร้างทีเรยกวา โมเลกลเชงซ้อนซึงมีเอนไซมจบกบ
ั
่
้
้
ั
สับสเตรต (Enzyme-Substrate Complex) จากนนโมเลกลของสารตงตนเกดการเปลียนแปลงไปอยู ่
ุ
้
ิ
ิ
ิ
ั
้
่
ี
ในสภาวะพรอมเปลียนแปลง โดยไม่มีผลตอการเปลยนแปลงพลังงานอิสระในปฏิกรยานน มีผลให ้
่
้
่
็
ี
ั
อตราเรวของปฏกรยาเพมขึ้น พนธะเคมของสารตงตนพรอมทีจะแตกหรือเกดการเปลียนแปลง ได ้
ั
้
ิ
่
ิ
ิ
ิ
ั
่
ิ
่
้
้
้
ี
่
ิ
ิ
ั
ั
็
ั
็
้
่
ั
ิ
ิ
เปนสารผลตภณฑ และเอนไซม์ เอนไซม์ทีหลุดออกมานกพรอมทีจะทําปฏกรยากบสารตงตนตวใหม่
์
้
้
ี
่
(ภาพท 4.1)

ิ
ุ
่
ุ
่
ภาพท 4.1 แสดงการจับกนระหวางสารตงตนกบเอนไซมตามสมมตฐานแม่กญแจลูกกญแจ
้
ั
้
ั
์
ี
ั
(ดดแปลงจาก http://en.wikipedia.org/wiki/Enzyme, 29/06/2555)
ั
ี
ปัจจยสําคัญทมผลตอการทํางานของเอนไซม ์
่
ั
่
ี
1. ความเข้มขนของสารตงตน; เมือความเข้มขนของสารตงตนเพมขึน จะทําใหอตราเร็วของ
้
ิ
่
้
ั
้
่
้
้
้
้
ั
้
ั
ปฏกรยาเพมขึนจนถงจดทมีความเร็วสูงสุด
ิ
ิ
ิ
ุ
่
ี
ึ
ิ
่
้
่
ิ
ปฏิบัตการท 4 เอนไซม์ (Enzyme)
ี