Page 35 - ซีลีเนียมในการผลิตปศุสัตว์

24

สภาวะซีลีเนียมของปศุสัตว์ในประเทศไทย

ี
ื้
การศึกษาสภาวะของซีลีเนียมในปศุสัตว์มีข้อมูลการส ารวจในสัตว์เคี้ยวเออง ดงรายละเอยด
ั
ต่อไปนี้ การส ารวจสภาวะซีลีเนียมในโคเนื้อ และความเข้มข้นของซีลีเนียมในพชอาหารสัตว์ในจังหวัด
ื
นราธิวาส พบว่า ความเข้มข้นของซีลีเนียมในพลาสมาโคเนื้อที่แทะเล็มพชอาหารบริเวณที่เป็นดินทราย
ื
ดินพรุ และดินลูกรัง เท่ากับ 30 25 และ 50 ไมโครกรัมต่อลิตร ตามล าดับ ซึ่งเป็นระดับที่ต ่ากว่า 70
ี
ไมโครกรัมต่อลิตร ที่เป็นระดับที่มีซีลีเนียมเพยงพอต่อความต้องการ สอดคล้องกับความเข้มข้นของ
ซีลีเนียมในพืชอาหารสัตว์ คือ หญ้ารูซี่ที่ปลูกในดินทราย ดินพรุ และดินลูกรัง เท่ากับ 33 125 และ 200
ไมโครกรัมต่อกิโลกรัม ตามล าดับ เป็นระดับที่ต ่ากว่า 300 ไมโครกรัมต่อกิโลกรัม ที่เป็นระดับซีลีเนียม

ี
ี
้
็
ของอาหารโคทเพยงพอต่อความต้องการ ผลการสารวจแสดงใหเหนว่ามสภาวะการขาดซีลเนยมของโค

ี
ี
ี
่
ั
้
เนื้อในภาคใต้ (Kamada et al., 2000) การศึกษาที่จงหวัดนครปฐมในภาคกลาง พบว่า ความเขมขน
้
ของซีลีเนียมในหญ้า และอาหารข้น อยู่ในช่วง 0.033-1.127 และ 0.05-0.30 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม
ตามล าดับ ส่วนความเข้มข้นของซีลีเนียมในพลาสมาของโคเนื้ออยู่ระหว่าง 18-145 ไมโครกรัมต่อลิตร
ทั้งนี้ประมาณร้อยละ 80 ของโคเนื้อในช่วงฤดูแล้ง มีระดับความเข้มข้นของซีลีเนียมในพลาสมาต ่ากว่า
ค่าวิกฤตที่ 30 ไมโครกรัมต่อลิตร การมีความเข้มข้นของซีลีเนียมในหญ้าและในพลาสมาค่อนข้างต ่า
บ่งชี้ว่าโคเนื้อที่เลี้ยงแบบปล่อยแทะเล็มหญ้าในภาคกลางมีความเสี่ยงต่อสภาวะการขาดซีลีเนียม
(Kumagai et al., 1998) ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีรายงานว่า ความเข้มข้นของซีลีเนียมในเลือด
ื
ของโคนม (0.14 มิลลิกรัมต่อลิตร) และโคเนื้อ (0.13 มิลลิกรัมต่อลิตร) สูงกว่า (P<0.05) ของกระบอ
ี
(0.08 มิลลิกรัมต่อลิตร) โดยกระบือประมาณร้อยละ 50 ในอยู่สภาวะได้รับซีลีเนียมไม่เพยงพอต่อความ
ต้องการ (Pholpark, 1998) จากการรวบรวมข้อมูลการศึกษาสภาวะซีลีเนียมของปศุสัตว์ในประเทศไทย

่
พบว่า โคและกระบือที่เลี้ยงในรูปแบบปล่อยแทะเล็มพืชอาหาร โดยไมมีการเสริมอาหารข้น มีความเสี่ยง
ี
้
ี
ี
ั
ต่อสภาวะการขาดซลีเนยมทงในภาคใต้ ภาคกลาง และภาคตะวันออกเฉยงเหนือ ส่วนภาคเหนือไม่พบ
ข้อมูล
เนื่องจากข้อมูลในปศุสัตว์มีค่อนข้างจ ากัด จึงท าการสืบค้นข้อมูลสภาวะของซีลีเนียมของคนใน
ประเทศไทยเพิ่มเติม จากการสืบค้นพบว่ามีข้อมูลค่อนข้างจ ากัดเช่นเดียวกับการศึกษาในปศุสัตว์ มีเพียง
ข้อมูลการศึกษาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือเท่านั้น โดยศึกษาสภาวะซีลีเนียมของเด็กอายุ 6–13 ปีใน

ุ
จังหวัดอบลราชธานี พบว่า เด็กมีระดับซีลีเนียมในซีรั่ม เท่ากับ 1.46 ไมโครโมลต่อลิตร และได้รับ
ซีลีเนียมจากอาหารเฉลี่ย 46 ไมโครกรัมต่อวัน ซึ่งสามารถสรุปได้ว่าเด็กไม่มีความเสี่ยงต่อการขาด

ั
ซีลีเนียม ส าหรับการวิเคราะห์ซีลีเนียมในอาหาร พบว่า ข้าวเหนียวมีซีลีเนียม 2.8-28 ไมโครกรมตอ
่
100 กรัม กบมีซีลีเนียม 232 ไมโครกรัมต่อ 100 กรัม หนอนไหมมีซีลีเนียม 49 ไมโครกรัมต่อ 100 กรัม
ั
ตั๊กแตนมีซีลีเนียม 25.2 ไมโครกรัมต่อ 100 กรัม เห็ดมีซีลีเนียม 62.4-608.6 ไมโครกรมตอ 100 กรม
ั
่
ื
่
ั
หน่อไม้มีซีลีเนียม 29.6 ไมโครกรมตอ 100 กรม ซึ่งนับว่าเป็นแหล่งซีลีเนียมที่ส าคัญ ขณะที่กลุ่มพชผัก
ั
ี
ั
คือ ผักบุ้งและใบโหระพามีซีลีเนียมเพยง 3.2-3.5 ไมโครกรมตอ 100 กรม (Krittaphol et al., 2006)
่
ั
24 ซีลีเนียมในการผลิตปศสตว์ Selenium in Livestock Production
ั
ุ