Page 37 - ซีลีเนียมในการผลิตปศุสัตว์
P. 37
26
0.25-2.30 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม กลุ่มวัตถุดิบจากสัตว์ คือ ปลาป่น เนื้อป่น และเลือดป่น มีซีลีเนียม
ื
ระหว่าง 0.01-1.47 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ส่วนกากถั่วเหลืองซึ่งเป็นแหล่งโปรตีนจากพชที่ให้เป็นแหล่ง
โปรตีนหลักในอาหารสัตว์มีซีลีเนียม 0.11-0.32 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ส าหรับวัตถุดิบแหล่งพลังงานหลัก
ที่ส าคัญในอาหารสัตว์ คือ ข้าวโพดและมันส าปะหลังมีซีลีเนียม เท่ากับ 0.03-0.08 และ 0.10 มิลลิกรัม
ื่
ต่อกิโลกรัม ซึ่งมีความเข้มข้นของซีลีเนียมต ่ากว่าวัตถุดิบกลุ่มอน ๆ ขณะที่วัตถุดิบแหล่งพลังงานอน ๆ
ื่
ี
เช่น ปลายข้าว ร าละเอยด และร าข้าวสาลี มีซีลีเนียมอยู่ในช่วง 0.17-0.85 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม (ตาราง
็
้
่
็
ู
ั
ที่ 2.3) อยางไรกตามข้อมูลเหล่าเปนขอมลของพชอาหารและวัตถดิบอาหารของปศุสตว์ในต่างประเทศ
ื
ุ
รวบรวมจาก NRC (1988, 1994, 1996, 1998, 2001) ดังนั้นข้อมูลจึงอาจมีความคลาดเคลื่อนกับพช
ื
อาหารและวัตถุดิบอาหารสัตว์ที่ใช้ในประเทศไทย
ุ
ส าหรับการสืบค้นข้อมูลความเข้มข้นของซีลีเนียมในพืชอาหาร และวัตถดิบอาหารสตว์ของ
ั
้
ึ
ั
้
ประเทศไทย พบว่ามีขอมูลค่อนข้างนอยมาก รายงานการศกษาในภาคใต พบว่า พชอาหารสตว์ใน
้
ื
อ าเภอหาดใหญ จงหวัดสงขลา ประมาณร้อยละ 41 มีความเข้มข้นของซีลีเนียมต ่ากว่า 0.05-0.3
่
ั
ี
มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ซึ่งเป็นระดับซีลีเนียมที่เพยงพอต่อความต้องการของสัตว์เคี้ยวเออง (Yano et al.,
ื้
1998) นอกจากนี้จากการส ารวจพืชอาหารของสัตวเคี้ยวเอื้องในอาเภอก าแพงแสน จังหวัดนครปฐม คือ
หญาขน (Brachiaria mutica) หญ้าสตาร์ (Cynodon plectostachyus) หญ้าปล้องข้าวนก
้
ั
(Digitaria abscendens) และหญ้าเบอร์มิวดา (Cynodon dactylon) พบว่า พชอาหารสตว์มีความ
ื
เข้มข้นของซีลีเนียมค่อนข้างผันแปรอยู่ในช่วง 0.033-1.127 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม (Kumagai et al.,
1998)
มีข้อสังเกตจากงานวิจัยของผู้แต่งหนังสือและคณะ ที่ศึกษาผลของซีลีเนียมในสัตว์ปีก โดย
อาหารสูตรควบคุม ซึ่งใช้ข้าวโพดและกากถั่วเหลืองเป็นแหล่งพลังงานและโปรตีนหลัก ตามลาดับ และ
ไม่มีการใช้ซีลีเนียมในแร่ธาตุผสมอาหาร พบว่า อาหารสูตรควบคุมมีความเข้มข้นของซีลีเนียมอยู่ในช่วง
0.11-0.25 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม (Chinrasri et al., 2013; Chantiratikul et al., 2015, 2018, 2021)
ู
ุ
ซึ่งเมื่อเปรียบเทียบกับความต้องการซีลีเนียมของปศุสัตว์ (ตาราง 2.6) จะพบว่าอาหารสตรควบคมม ี
ี
ความเข้มข้นของซีลีเนียมอยู่ในระดับเพยงพอต่อความต้องการของปศุสัตว์เกือบทุกชนิด ยกเว้นโคนม
และสุกรระยะเจริญเติบโตเท่านั้น ข้อมูลดังกล่าวนี้อาจบ่งชี้ในเบื้องต้นได้ว่า วัตถุดิบอาหารสัตว์ที่ใช้ใน
ี
ประเทศไทยน่าจะมีซีลีเนียมในระดับที่เพียงพอต่อความต้องการของปศุสัตว์ อย่างไรก็ตามเป็นเพยงการ
คาดการณ์เท่านั้น ขณะที่หนังสือความต้องการโภชนะของโคเนื้อในประเทศไทย (คณะท างานจัดท า
มาตรฐานอาหารสัตว์เคี้ยวเอื้องของประเทศไทย, 2551) ที่ได้ท าการสืบค้นข้อมูลจากหลายแหล่ง คือ ทั้ง
จากรายงานผลการวิเคราะหของหองปฏิบติการกองอาหารสัตว์ กรมปศสตว์ ตั้งแต่ป พ.ศ. 2537-2550
ุ
ั
์
ั
้
ี
จากสถาบันการศึกษา 5 สถาบัน และบริษัทผลิตอาหารสัตว์ 3 บริษัท ไม่พบข้อมูลความเข้มข้นของ
ึ
ซีลีเนียมในพืชอาหารและในวัตถุดิบอาหารของปศุสัตว์ แสดงให้เห็นว่าควรต้องมีการศกษาข้อมูลพื้นฐาน
เกี่ยวกับซีลีเนียม รวมถึงแร่ธาตุชนิดอนในอาหารและวัตถุดิบอาหารของปศุสัตว์ในประเทศไทยเพมเติม
ิ่
ื่
26 ซีลีเนียมในการผลิตปศสตว์ Selenium in Livestock Production
ุ
ั
