Page 36 - ซีลีเนียมในการผลิตปศุสัตว์

25

นอกจากนี้การส ารวจความเข้มข้นของซีลีเนียมในอาหารที่จ าหน่ายในกรุงเทพ พบว่า กลุ่มอาหารที่มี

ซีลีเนียมสูง คือ อาหารทะเล-ปลา และไข่มีซีลีเนียม 45 และ 40.2 ไมโครกรัมต่อ 100 กรัม ตามล าดับ
กลุ่มอาหารที่มีซีลีเนียมปานกลาง คือ เนื้อสัตว์มีซีลีเนียมระหว่าง 13.1-18.2 ไมโครกรมตอ 100 กรม
ั
่
ั
ั
่
และกลุ่มอาหารที่มีซีลีเนียมต ่า คือ น ้านมโค ข้าวและเมล็ดธัญพชมีซีลีเนียม 5-6.4 ไมโครกรมตอ 100
ื
ื
กรัม และพชผัก ผลไม้มีซีลีเนียม 0.6-1.2 ไมโครกรัมต่อ 100 กรัม ส าหรับการบริโภคข้าวซึ่งเป็นแหล่ง
คาร์โบไฮเดรตหลักในอาหารของคนไทย ท าให้ได้รับซีลีเนียมประมาณ 12.5 ไมโครกรัมต่อวัน
ิ
(Sirichakwal et al., 2005) เมื่อพจารณาผลการศึกษาพบว่า คนไทยมีความเสี่ยงค่อนข้างต ่าต่อสภาวะ
การขาดซีลีเนียม เนื่องจากอาหารแหล่งโปรตีน คือ เนื้อปลา เนื้อสัตว์ ไข่มีซีลีเนียมในระดับสูงถึงปาน

ี
กลาง เมื่อบริโภคร่วมกับข้าวที่แม้จะมีซีลีเนียมในระดับต ่า แต่จะท าให้ได้รับซีลีเนียมเพยงพอต่อระดับ
ความต้องการที่ก าหนดไว้ที่ 55 ไมโครกรัมต่อวัน (Institute of Medicine, 2000)
จากผลการศึกษาสภาวะซีลีเนียมของคนและปศุสัตว์ในประเทศไทย ให้ผลสอดคล้องกันคือ

ื
ื
กลุ่มเมล็ดธัญพช พชผัก ผลไม้ และกลุ่มพชอาหารสัตว์ คือ หญ้า มีระดับความเข้มข้นของซีลีเนียม
ื
ื
ค่อนข้างต ่า โดยปกติซีลีเนียมในพชขึ้นกับความเข้มข้นของซีลีเนียมในดิน ข้อมูลการศึกษาสะท้อนว่า
ดินในประเทศไทยความเข้มข้นของซีลีเนียมค่อนข้างต ่า แต่ผลการศึกษาพบว่า ระดับความเข้มข้นของ
ั
ี
ี
ิ
ซลเนยมในดนมีความแปรผนระหว่าง 0.013-8.73 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม (ตารางที่ 2.2) ท าให้ยังต้องมี
ี
การศกษาในเรื่องดังกล่าวเพมเติม เพอให้ได้ระดับความเข้มข้นของซีลีเนียมในดินของแต่ละภูมิภาค ซึ่ง
ึ
ิ่
ื่
จะท าให้สามารถประเมินสภาวะซีลีเนียมทั้งในคนและปศุสัตว์ได้อย่างถูกต้อง อย่างไรก็ตามระดับความ
เข้มข้นของซีลีเนียมในพช นอกจากขึ้นกับความเข้มข้นของซีลีเนียมในดินแล้ว ยังขึ้นอยู่กับปัจจัยอน ๆ
ื่
ื
ด้วย เช่น ชนิดดิน คุณสมบัติของดิน ความเป็นกรดเป็นด่างของดิน การใช้ประโยชน์ได้ของซีลีเนียมใน
ดิน และรูปแบบของซีลีเนียมในดิน (Saha et al., 2017)

ซีลีเนียมในพืชอาหารและวัตถุดิบอาหารของปศุสัตว์

ระดับความเข้มข้นของซีลีเนียมในวัตถุดิบอาหารและอาหารหยาบ โดยทั่วไปจะมีความผันแปร

ตามสภาพของภูมิประเทศ และยังขึ้นกับระดับความเข้มข้นของซีลีเนียมในดินที่ปลูกพชนั้น ซีลีเนียมใน
ื
วัตถุดิบจากพช เช่น เมล็ดธัญพช และพืชอาหารสัตว์ ส่วนใหญ่ประกอบด้วยซีลีเนียมอนทรีย์ในรูปซีลีโน
ิ
ื
ื
เมทไธโอนีนประมาณร้อยละ 50 (Schrauzer, 2003)
พืชอาหารสัตว์และวัตถุดิบอาหารทั่วไปที่นิยมใช้เป็นอาหารของปศุสัตว์ มีความเข้มข้นของ

ซีลีเนียมค่อนข้างผันแปร พืชอาหารประเภทอาหารหยาบแห้งหรือเฮย์ เช่น หญ้าผสมพืชตระกลถั่วแห้งมี
ู
ั
ซีลีเนียม 0.09-0.15 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ขณะที่อลฟัลฟาเฮย์นับเป็นอาหารหยาบที่เป็นแหล่งซีลีเนียมที่
่
ดี (0.31-0.39 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม) ส าหรับอาหารหยาบหมัก เช่น ข้าวโพดหมักและข้าวฟางหมักมี
ื
ี
ี
ซีลเนยม 0.03-0.22 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ส่วนวัตถุดิบอาหารสัตว์ที่มีความเข้มข้นของซีลีเนียมสูง คอ
กากเมล็ดฝ้าย กากเมล็ดลินซีด กากเบียร์ กากเมล็ดแคโนล่าและกากเมล็ดทานตะวัน มีซีลีเนียมระหว่าง

ุ
ั
Selenium in Livestock Production ซีลีเนียมในการผลิตปศสตว์ 25