Page 27 - แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัล พ.ศ. 2566-2570

4. มีศูนยแลกเปล่ยนขอมูลกลางท่มีการเช่อมโยงขอมูลจากหนวยงานเจาของขอมูลตามท่ไดรับอนุญาตแลว
แตหนวยงานภาครัฐผูใชขอมูลตองการเชื่อมโยงขอมูลผานศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลาง จะตองขออนุญาต
เชื่อมโยงขอมูลกับหนวยงานเจาของขอมูลอีกครั้ง ซึ่งมีกระบวนการขั้นตอนที่ยุงยากใชระยะเวลานานกวา
จะไดรับอนุญาตใหเชื่อมโยงขอมูลผานศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางได
5. การผลกดนใหเกดการเชอมโยงขอมลและบรการผานแพลตฟอรมกลางเปนไปโดยความสมครใจของ
หนวยงานมากกวาการคำนึงถึงประโยชนที่จะเกิดขึ้น
1. สพร. สงเสริมใหหนวยงานภาครัฐจัดทำขอมูลในรูปแบบดิจิทัลตามหลักธรรมาภิบาลขอมูล
2. สพร. จัดทำกระบวนการแปลงขอมูลไปสูรูปแบบดิจิทัล (Digitization) ที่ไมซับซอน
มาตรา 12 วรรคทาย มาตรา 13 มาตรา 14 มาตรา 15 และมาตรา 16 มุงเนนการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูล
3. สพร. จัดใหมีเคร่องมือสนับสนุนหนวยงานใหสามารถนำไปใชงานได พรอมท้งกำหนดคูมือหรือแนวทาง
ึ

ื
ี
โดยกำหนดใหมีการเช่อมโยงแลกเปล่ยนขอมูลระหวางหนวยงานภาครัฐ ซ่งเปนการดำเนินงานสำคัญของ
(Guideline) ในการจัดเก็บขอมูลตามมาตรฐานธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ
การพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เพื่อใหหนวยงานรัฐสามารถเขาถึงขอมูลท่จำเปนในการดำเนินงานบริหารจัดการและใหบริการ
ี
4. สพร. สงเสริมใหหนวยงานภาครัฐดำเนินการตามมาตรฐานและหลักเกณฑการเช่อมโยงและแลกเปล่ยน
ประชาชน รวมถึงการใชประโยชนจากขอมูลที่ถูกตอง ทันสมัย และลดการขอขอมูลที่ซ้ำซอนจากประชาชน เปนการเพิ่ม
ขอมูลดิจิทัล
ประสิทธิภาพในการบริหารงานภาครัฐและการใหบริการประชาชน โดยใหมีการดำเนินการ ดังนี้
5. สพร. กำหนดระเบียบในการจัดเก็บขอมูลใหม โดยใหมีการจัดเก็บในรูปแบบดิจิทัล ลดการใชเอกสาร
1. จัดใหมีการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลดิจิทัลที่มีความจำเปนตามที่หนวยงานของรัฐแหงอื่นรองขอ เพื่อใหเกิด
(Paperless) ควบคูไปกับการปรับปรุงขอมูลเดิมที่สำคัญท่อยูในรูปแบบกระดาษไปสูฐานขอมูลดิจิทัล
การบูรณาการรวมกัน
6. คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกำหนดแนวปฏิบัติ มาตรฐานและขอตกลงกลางสำหรับหนวยงานผูให
ี
ี
ื
2. พัฒนาศูนยแลกเปล่ยนขอมูลกลาง เช่อมโยงและแลกเปล่ยนขอมูลผานศูนยฯ อันจะสงผลใหเกิดประโยชนจาก
บริการและผูใชบริการผานศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางภาครัฐ เพื่อดำเนินการแลกเปลี่ยนขอมูลไดโดยไม
การนำขอมูลไปใช อีกท้งสนับสนุนการนำขอมูลมาวิเคราะหและประมวลผลใหเกิดผลสำเร็จสูงสุด โดยการดำเนิน
ั
จำเปนตองจัดทำบันทึกขอตกลง (MOU) หรือขออนุญาตจากหนวยงานเจาของขอมูลทีละหนวยงานอีก
การเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลใหเปนไปตามระเบียบที่คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกำหนด
ดังนี้
การดำเนินงานที่ผานมา

6.1 หนวยงานของรัฐท่ใหบริการประชาชนและจำเปนตองใชขอมูลท่หนวยงานของรัฐแหงอ่น
1. สพร. พัฒนาศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางภาครัฐ โดยเชื่อมโยงขอมูลที่สำคัญกับหนวยงานของรัฐ อาทิเชน

จัดทำหรือเปนเจาของขอมูลและประกาศไวที่ศูนยแลกเปล่ยนขอมูลกลางภาครัฐ (Government Data
กรมการปกครอง กรมพัฒนาธุรกิจการคา กรมการจัดหางาน เปนตน
Exchange Center หรือ GDX) ของ สพร. หากประชาชนหรือผูขอใชบริการไดใหความยินยอมในการใช

2. คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลไดมีประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลเร่อง มาตรฐานและ
ื

ขอมูลดังกลาว ใหหนวยงานดำเนินการเชื่อมตอและแลกเปลี่ยนขอมูลผานศูนยกลางแลกเปลี่ยนขอมูล
หลักเกณฑการเช่อมโยงและแลกเปล่ยนขอมูลดิจิทัลวาดวยเร่อง กรอบแนวทางการพัฒนามาตรฐานการเช่อม
ี
ื
ื
ื
ภาครัฐ

โยงและแลกเปลี่ยนขอมูลภาครัฐ ซึ่งไดประกาศในราชกิจจานุเบกษาแลว
6.2 การเช่อมโยงแลกเปล่ยนขอมูลใหเปนไปตามรูปแบบขอมูล ขอกำหนดหรือขอตกลง (Protocol) ท่ สพร.

จากความพยายามในการพัฒนาฐานขอมูลและเช่อมโยงขอมูลระหวางหนวยงาน เพ่อใหสามารถแบงปนขอมล
ื
ู

ื
กำหนดไว และตองมีการดำเนินการทางดิจิทัลที่สำคัญ ไดแก การยืนยันตัวตน (Authentication)

และบริการรวมกันไดอยางมีประสิทธิภาพ แตการดำเนินการดังกลาวยังไมประสบความสำเร็จมากนัก

การให ความยินยอมใชขอมูล (Consent) การจัดเก็บบันทึกหลักฐานของการเช่อมโยงแลกเปล่ยนขอมูล

(Log File/Timestamp) รวมถึงการดำเนินการตามขอกำหนดดานความเปนสวนตัว (Privacy) และ
ปญหาจากการดำเนินงาน

ความมั่นคงปลอดภัย (Security) ดวย
1. ขอมูลสำคัญของบางหนวยงานยังไมอยูในรูปแบบดิจิทัล หรือมีคุณภาพไมเพียงพอท่จะนำไปใชประโยชนได
ี
6.3 เม่อหนวยงานผูใหบริการขอมูลไดรับคำรองขอขอมูลและตรวจสอบความถูกตองสมบูรณของคำขอแลว



ี
่
ื

2. รูปแบบการจัดเก็บขอมลทแตกตางกันระหวางหนวยงาน ทำใหหนวยงานไมสามารถเช่อมโยงแลกเปลียนขอมูล
่
ู

ใหจัดสงขอมูลท่มีการเขารหัส (Encrypted Data) ใหแกหนวยงานผูใชบริการขอมูลผานศูนยแลกเปล่ยน
กันได

ขอมูลกลางภาครัฐ โดยหนวยงานของผูใชขอมูลดิจิทัลตองใชขอมูลตามวัตถุประสงคในหนาท่และ
3. ขาดแนวทางการบูรณาการขอมูลที่เปนมาตรฐานกลางที่มีการบังคับใชอยางเครงครัด
อำนาจของตนเทาน้น และตองดูแลรักษาขอมูลใหมีความม่นคงปลอดภัย ไมมีการเปดเผยหรือโอน

ขอมูลไปยังบุคคลที่ไมมีสิทธิเขาถึงขอมูล

ี
7. คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกำหนดรายชื่อหนวยงานภาครัฐและชุดขอมูลหลักท่เปนประโยชน แนวทางการแกไข  ื ั ื ั ี  ื ิ ี ั ี ี ื ่ ี  ู ื ิ  ี ี ี ั    ี ั ื ื ี ั ี ี ี ี ี ื
2. สพร. สำรวจและจัดลำดับความสำคัญชุดขอมูลภาครัฐท่ประชาชนตองการใหมีการเปดเผย และกำหนด
ี
ี
ตอสาธารณะ สำหรบการเช่อมโยงแลกเปล่ยนขอมูลภาครัฐผานศูนยแลกเปล่ยนขอมูลกลางภาครัฐ รายช่อชุดขอมูลหลักและหนวยงานของรัฐท่จำเปนตองเปดเผยขอมูลท่ศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ
ี
ี
ื
ื
ั
8. คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลประกาศใหศูนยแลกเปล่ยนขอมูลกลางภาครัฐเปนแพลตฟอรมกลาง (ภาคผนวก 2) เพื่อนำเสนอตอคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลใหประกาศเผยแพรตอไป
ี
3. หนวยงานรัฐดำเนินการเปดเผยขอมูลตามประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลเรื่อง มาตรฐานและ
หนวยงานผูรับผิดชอบ หลักเกณฑการเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐในรูปแบบขอมูลดิจิทัลตอสาธารณะ ผานศูนยกลางขอมูลเปด
ี
ี
▪ สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล และหนวยงานของรัฐท่ใหบริการประชาชนและจำเปนตองใชขอมูลท่หนวยงาน ภาครัฐ (Data.go.th) โดยมีขั้นตอนที่ตองดำเนินการ สรุปไดดังนี้
ี
ั
ของรัฐแหงอื่นจัดทำหรือเปนเจาของขอมูลและประกาศไวที่ศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางภาครัฐ 3.1 จดทำบัญชีขอมูลภายในหนวยงาน ระบุชุดขอมูล และจัดระดับความสำคัญของขอมูลเปดภาครฐท่จะ
ั
นำไปเปดเผยตามหนาที่หรือภารกิจของหนวยงานของรัฐ
มาตรา 17 และ มาตรา 18 การเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐ (Open Data) 3.2 จำแนกหมวดหม กำหนดและจัดระดับช้นขอมูล โดยพิจารณาถึงการคุมครองขอมูลสวนบุคคลเปนสำคญ
ั
ั

ู

โดยกำหนดใหหนวยงานภาครัฐเปดเผยขอมูลขาวสารของราชการในรูปแบบดิจิทัลตอสาธารณะ โดยใหม ี 3.3 กำหนดรูปแบบของชุดขอมูลของขอมูลเปดภาครัฐ อยางนอยใหอยูในรูปแบบคุณลักษณะแบบเปด
ี
ศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ เพ่อทำหนาท่ประสานงานใหหนวยงานของรัฐจัดสงหรือเช่อมโยงขอมูลดังกลาว เพ่อเปดเผย (Open Format) ท่ไมข้นกับแพลตฟอรม หรือไมจำกัดสิทธิโดยบุคคลใด (Non-proprietary)
ื
ื
ื
ึ
ี
ี
แกประชาชนและกำหนดใหมมาตรฐานหลักเกณฑการเปดเผยขอมูลเปนไปตามหลักการและแนวทางของคณะกรรมการ สามารถอานไดดวยเคร่อง (Machine Readable) โดยควรมีระดับการเปดเผยชดขอมลอยางนอย
ื
ุ



ู
พัฒนารัฐบาลดิจิทัล ระดับ 3 ดาวขึ้นไป และจัดทำคำอธิบายชุดขอมูลดิจิทัลเพื่อใหทราบรายละเอียดของชุดขอมูล
3.4 จัดสงหรือเช่อมโยงชุดขอมูลเปดภาครัฐผานศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ (Data.go.th) ตามประเภท
ื
การดำเนินงานที่ผานมา รูปแบบ และมาตรฐานของขอมูลท่เปดเผยแกประชาชน ตามท่สำนักงานพัฒนา รัฐบาลดิจิทัลกำหนด ทงน
ี
้
ั
ี
้
ี
1. จัดตั้งศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ (Data.go.th) กอนการเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐ ตองไดรับอนุมัติจากหัวหนาหนวยงานของรฐ
ั

ื
2. สงเสริมและสนับสนุนหนวยงานใหเปดเผยขอมูล และใหอยูในรูปแบบท่อานไดดวยเคร่อง (Machine 3.5 ใหหนวยงานของรัฐและผูใชขอมูลตองปฏิบัติตามขอกำหนด ขอตกลง หรือเง่อนไขการใหบรการและ
ี
ิ
ื
Readable) เพื่อใหงายตอการนำไปใชในการวิเคราะหตอยอดในอนาคต การใชขอมูลของศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐตามท่สำนักงานพัฒนารัฐบาลดจทลกำหนด
ิ
ิ
ั
ี
3. ประชาสัมพันธถึงความสำคัญและจำเปนของการเปดเผยขอมูลภาครัฐตอสาธารณะ อันเปนประโยชนตอ 4. สถาบันพัฒนาบุคลากรภาครัฐดานดิจิทัลของ สพร. รวมกับหนวยงานสวนกลางท่เก่ยวของพัฒนาหลักสูตร
ี
ี
การสรางความโปรงใสและการสงเสริมการมีสวนรวมของสาธารณะ ทมุงสงเสริมบุคลากรภาครัฐต้งแตระดับผูบริหารและพนักงานระดับปฏิบัติการใหมีความรู ความเขาใจ
่
ั
ี
ปญหาจากการดำเนินงาน เก่ยวกับหลักการธรรมาภิบาลขอมูล แนวทางการเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐ (การจำแนกหมวดหมูขอมูล
ี
1. หนวยงานของรัฐสวนใหญมีการเปดเผยขอมูลผานทางเว็บไซตของหนวยงาน หรือเปนเอกสารประกาศท ่ ี ขอมูลหลัก และขอมูลท่สมควรเปดเผยเปนสาธารณะ เปนตน) และวิธีการเช่อมโยงชุดขอมูลผาน
ี
ื
ศูนยขอมูลขาวสารของหนวยราชการนั้นๆ สงผลใหขอมูลกระจัดกระจาย ยากตอการใชบริการ ศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐเพ่อการเปดเผยขอมูลและนำขอมูลไปใชประโยชน รวมถึง ความจำเปนใน
ื
2. การเปดเผยขอมูลภาครัฐผานศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ (Data.go.th) ยังมีขอมูลไมมากเทาที่ควร การเปดเผยขอมูลภาครัฐตามกฎหมายวาดวยขอมูลขาวสารของราชการในรูปแบบขอมูลดิจิทัลตอสาธารณะ
3. ขอมูลที่เปดเผยสวนใหญอยูในรูปแบบไฟลขั้นพื้นฐานที่ไมสามารถนำไปใชในการวิเคราะหเชิงลึกได ทำให 5. เผยแพร/ประชาสัมพันธใหหนวยงานของรัฐทราบถึงชุดขอมูลท่ไดเปดเผยผานศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ
ี
เกิดขอจำกัดในการนำขอมูลไปใชเพื่อวิเคราะหหรือสรางนวัตกรรม รวมถึงสงเสริมและผลักดันใหมีการเปดเผยขอมูลภาครัฐผานศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐมากข้น
ึ
4. บุคลากรภาครัฐยังไมตระหนักถึงความสำคัญของการเปดเผยขอมูล รวมถึงขาดการพัฒนาและเตรียม 6. สนับสนุนและสรางการมีสวนรวมของประชาชนและทุกภาคสวนในการใชประโยชนของขอมูลจาก
ความพรอมบุคลากรใหมีความรูความเขาใจในการเปดเผยขอมูล ตลอดจน ความสับสนในการตีความตาม ศนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ เพ่อตอยอดหรือพัฒนาบริการและนวัตกรรม ผานกิจกรรมการสราง
ื
ู
กฎหมายวาดวยขอมูลขาวสารของราชการในรูปแบบขอมูลดิจิทัลตอสาธารณะ นวตกรรมใหม (Hackathon) ใหประชาชนและภาคธุรกิจสามารถพัฒนาหรือยกระดับบริการดิจิทัล
ั
ั
5. การขาดการสงเสริม ประชาสัมพันธ และสนับสนุนใหหนวยงานท้งภาครัฐ และเอกชนนำขอมูลท่เปดเผย ท่มีมูลคาทางธุรกิจ
ี
ี
บนศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐไปใชวิเคราะหหรือพัฒนาบริการดิจิทัลที่เปนประโยชน
6. หนวยงานภาครัฐขาดการนำขอมูลเปดภาครัฐไปปรับใชในเชิงการบริหาร การจัดทำนโยบาย และนำไปพัฒนา หนวยงานผูรับผิดชอบ
บริการอยางเปนรูปธรรม ▪ สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล
▪ หนวยงานของรัฐทุกหนวยงาน
แนวทางแกไข
1. สพร. จัดทำมาตรฐาน/คูมือท่อธิบายวิธีการและข้นตอนในการสงเสริมและสนับสนุนใหหนวยงานของรัฐ
ั
ี
จัดทำขอมูลเปดในรูปแบบที่อานไดดวยเครื่อง (Machine Readable) อยางนอยระดับ 3 ดาวขึ้นไป เชน
CSV/TSV, JSON, XML, ODS เปนตน เพื่อใหสามารถนำขอมูลดังกลาวไปวิเคราะหหรือประมวลผลตอได
26
นอกจากนี้ การปฏิรูประบบการบริหารราชการแผนดินของประเทศไทยใหสามารถดำเนินงานในการขับเคลื่อน
การพัฒนาไปสูเปาหมายอนาคตของประเทศที่พึงประสงคไดในระยะยาวนั้น รัฐบาลไดกำหนดแผนยุทธศาสตรชาติ 20 ป
ใหเปนกรอบและแนวทางในการพัฒนาประเทศเพื่อใหบรรลุเปาหมายในระยะยาว พรอมทั้งไดกำหนดแผนแมบทภายใต 
ยุุทธศาสตรชาติ 20 ป แผนปฏิรููปประเทศ และแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ เพื่อเปนแนวทางการพัฒนาในระยะ
กลางและระยะสั้น นอกจากนี้ รัฐบาลไดมีการจัดทำแผนดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม เพื่อรองรับการพัฒนาและเติบโต
ของเศรษฐกิจและสังคมดิจิทัล โดยที่การพัฒนารัฐบาลดิจิทัลเปนสวนหนึ่งของเปาหมายในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม
ดิจิทัล ดังนั้น แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลจึงมีความสอดคลองกับแผน 3 ระดับ ตามนัยยะของมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่
4 ธันวาคม 2560 ไดแก
• แผนยุทธศาสตรชาติ 20 ป พ.ศ. 2561 - 2580
• แผนแมบทภายใตยุทธศาสตรชาติ พ.ศ. 2561 - 2580
• แผนปฏิรูปประเทศ (ฉบับปรับปรุง)
• แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2566 - 2570)
• (ราง) นโยบายและแผนระดับชาติวาดวยความมั่นคงแหงชาติ พ.ศ. 2566 - 2570
• นโยบายและแผนระดับชาติวาดวยการพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (พ.ศ. 2561 - 2580)