Page 28 - ebook.msu.ac.th
P. 28
หากพิจารณาวิเคราะห์ที่โครงสร้างของเรือนใหญ่ผ่านลักษณะโครงสร้างของระบบครอบครัวแล้ว จะเห็น
ได้ว่าโครงสร้างของเรือนใหญ่จะไม่มีการเปลี่ยนแปลง และดูเหมือนจะไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนแปลง เพราะโครงสร้าง
ของระบบครอบครัวยังอยู่ในลักษณะการแยกครัวเรือนจากครอบครัวต้นไปสร้างครอบครัวเดียวตามประเพณี
การอยู่อาศัยเดิมที่มีการสืบทอดกันต่อๆ มา
กล่าวคือ ลักษณะโครงสร้างการอยู่อาศัยในเรือนใหญ่ของชาวอีสานจะสร้างเรือนขนาด ๓ ห้อง
เป็นหลักสำคัญ คือมีห้องนอนของ พ่อ - แม่ ห้องนอนของลูกสาวและลูกเขย และห้องเปิง (ห้องพระ/ห้องผี)
ดังกล่าวแล้ว
เมื่อลูกสาวแต่งงานแล้ว ชาวอีสานจะถือประเพณีนิยมเอาเขยเข้าบ้าน เพื่อช่วยทำมาหากินในครัวเรือน
เดียวกันระยะเวลาหนึ่ง ซึ่งไม่มีข้อกำหนดแน่นอนในเรื่องระยะเวลา แต่จะต้องแยกครัวเรือนออกไปสร้าง
ครอบครัวใหม่ของตัวเอง เมื่อมีเขยใหม่เข้าไปอยู่แทน หรือเมื่อตัวเองและพ่อ - แม่ เห็นว่าถึงเวลาสมควรที่จะต้อง
แยกครัวออกไปสร้างครอบครัวเป็นเอกเทศได้แล้ว เป็นต้น
ครอบครัว เรือนใหญ่
รวม (ถาวร)
STEM FAMILY
ครอบครัว ตูบต่อเล้า เหย้า เถียงนา เหย้า
เดี่ยว (ชั่วคราว) (ชั่วคราว) (ชั่วคราว) (ชั่วคราว)
NUCLEAR FAMILY
สร้างในชุมชนเดิม สร้างนอกชุมชน - เกิดชุมชนใหม่
จะเห็นได้ว่าลักษณะครอบครัวของชาวอีสานจะหมุนเวียนเป็นวงจรสืบต่อกันไปเรื่อยๆ โดยการแยก
ครัวเรือนจากครอบครัวรวมไปสร้างครอบครัวเดี่ยว และเมื่อครอบครัวเดี่ยวพัฒนาขึ้นไปเป็นครอบครัวรวมโดยมี
เรือนใหญ่อยู่อาศัยแล้ว ก็จะมีการแยกครัวเรือนต่อไปอีก
ฉะนั้น โครงสร้างของครัวเรือนใหญ่จึงยังคงมีการสืบทอดต่อมาได้ เพราะสามารถตอบสนองประโยชน์
ใช้สอยของครอบครัวรวมได้อย่างเหมาะสมสัมพันธ์กันอย่างดี ด้วยเหตุนี้โครงสร้างของเรือนใหญ่จึงสะท้อนให้
เห็นภาพของระบบครอบครัวที่ชาวอีสานอยู่อาศัยร่วมกันได้อย่างดี
26
