Page 31 - ebook.msu.ac.th

๒๒

ภาพบริเวณช่องเขาขาด ศาลพระวอพระตา ศาลปู่หลุบ บนถนนเส้นทางระหว่างวังหวัดหนองบัวล าภู –
อุดรธานี ซึ่งสามารถมองเห็นทิวทัศน์ของเมืองหนองบัวล าภูได้อย่างชัดเจน

เจ้านายผู้จัดการวางแผนที่ดินท ากิน
นอกจากภาพเหตุการณ์การต่อสู้ระหว่างฝ่ายเวียงจันทน์กับกลุ่มพระวอพระตาแล้ว ในการด าเนินเรื่อง

มีการน าเสนอภาพภูมินิเวศน์ที่ตั้งบ้านเรือนและการจัดสรรที่ดินต่างๆ เพื่อท าการเกษตร โดยได้น าเสนอวิถีชีวิต
ของคนในอดีตเกี่ยวกับการด ารงชีวิตโดยการท าไร่ ท านา ซึ่งโยงไปสู่การผลิตข้าวเพื่อบริโภคในชีวิตประจ าวัน

ผู้ประพันธ์ได้เลือกใช้ค าว่า สวนนา , ปลูกหว่าน , ไฮ่ , ไฮ่นา เพื่อแสดงให้เห็นภาพของการจัดสรรพื้นที่ท า
การเกษตร ดังตัวอย่าง

อันว่า คนเหลือล้น อนันตังตั้ง ๕ หมื่น
คันให้ตกแต่งสร้าง เมืองบ้านอยู่บ่อนเดียว

กลัวจักมีขัดข้อง สวนนาบ่อนฟันไฮ่

ควรเฮาจัดแต่งให้ เดินดั้นเบิ่งสถาน

คันว่า พระตาพร้อม หลวงราชโภชนัย

ทั้งท้าวนามนายกอง ให้แบ่งเป็น ๓ จุ้ม

เขือก็เห็นเหตุแล้ว สมควรย้ายแยก

แจกออกไปอยู่ฮั้ง แปงบ้านสร้างเมือง

(ผูกที่ ๑ ลานที่ ๓ หน้าที่ ๑)

กองพระตาพร้อม เพียงกันเหมิดหมู่
พากันตกแต่งสร้าง นาสวนปลูกหว่าน
พากันท าไฮ่นา บ่สู่ไกลแคมน้ า

(ผูกที่ ๑ ลานที่ ๗ หน้าที่ ๑)
จากตัวบทมีการน าเสนอภาพพระตาเจ้านายผู้จัดการวางแผนเกี่ยวกับที่ดินท ากิน โดยได้จัดสรรให้

เหมาะสมกับจ านวนคนที่อยู่อาศัย และอยู่ใกล้แหล่งน้ า สุภาพ ศรีกุลวงศ์ (สัมภาษณ์ ๑๓ เมษายน ๒๕๕๘)
อธิบายว่า พระวอพระตาเดินทางอพยพมาจากเวียงจันทน์มาพักตั้งบ้านเมืองที่หนองบัวล าภู โดยอาศัยแหล่งน้ า
คือ หนองบัว ล าห้วยเชียง และล าห้วยพะเนียง เพื่อท านาปลูกข้าวเลี้ยงไพร่พลที่ติดตามมาด้วย และเพื่อ

เสริมสร้างก าลังพลและบ้านเรือนให้มั่นคง

ภาพลูกน้องผู้จงรักภักดี
จากการศึกษาข้อมูลตัวบทพบว่าผู้ประพันธ์มีการเลือกใช้ค า “บ่ดื้อลื่นความ” เพื่อน าเสนอ

ภาพของไพร่พล หรือลูกน้องผู้จงรักภักดี อยู่ในความคุ้มครองของนาย หรือ ผู้น า คือพระวอพระตา และการใช้
ค าว่า ตามเจ้าเพิ่นแต่งการ เพื่อน าเสนอการปฏิบัติตามค าสั่งของนาย

คอบว่า นายสั่งแล้ว บ่ดื้อลื่นความ

พระวอ-พระตาในเอกสารใบลาน