Page 215 - ซีลีเนียมในการผลิตปศุสัตว์

204

ื
ิ
ื
โดยตรง คือ ภายหลังการดูดซึมของพช ซีลีเนียมอนินทรีย์จะถูกพชเปลี่ยนเป็นซีลีเนียมอนทรีย์ ซึ่งมีการ
ื
ใช้ประโยชน์ได้สูงกว่าซีลีเนียมอนินทรีย์ (Hossain et al., 2021) วิธีการผลิตพชซีลีเนียมสูงมีหลาย
ื
รูปแบบ ในหัวข้อนี้มุ่งเน้นการน าเสนอรูปแบบการผลิตที่สามารถน าไปประยุกต์ใช้ได้ในการผลิตพชแบบ
ปกติทั่วไป คือ การเสริมซีลีเนียมทางดิน (soil fertilizer) การเสริมซีลีเนียมทางใบพืช (foliar fertilizer)
การเสริมซีลีเนียมในระบบไฮโดรโปนิกส์ (hydroponics) และการเสริมซีลีเนียมโดยการแช่เมล็ด (seed

soaking) หรือพ่นเมล็ดด้วยสารละลายซีลีเนียมก่อนปลูก

การผลิตพืชซีลีเนียมสูงโดยการเสริมซีลีเนียมทางดิน

ื
การเสริมซีลีเนียมให้แก่พชโดยการให้ซีลีเนียมพร้อมกับปุ๋ยทางดิน (soil fertilizer) โดยตรง
หรือให้ในรูปสารละลายปุ๋ย เป็นวิธีที่นิยมใช้ในพื้นที่ ๆ ในดินมีความเข้มข้นของซีลีเนียมต ่า โดยการเสริม
ซีลีเนียมในรูปอนินทรีย์ เช่น โซเดียมซีลีเนต โซเดียมซีลีไนต์ และแบเรียมซีลีไนด์ (barium selenide)

ิ
หรือเสริมซีลีเนียมในรูปอินทรีย์ เช่น ซีลีโนเมทไธโอนีน ปัจจัยที่ควรพจารณาประกอบการเสริมซีลีเนียม
ให้แกพชทางดิน คือ สมดุลของความเข้มข้นของซีลีเนียมในปุ๋ยและในดิน เนื่องจากดินแต่ละที่จะมีความ
่
ื
เข้มข้นของซีลีเนียมต่างกัน เนื่องจากซีลีเนียมสามารถสะสมในดินได้จากซีลีเนียมจากชั้นบรรยากาศ จาก
ระบบชลประทาน และจากกระบวนการทางอตสาหกรรมบางประเภท นอกจากนี้การละลายน ้าและการ
ุ
ใช้ประโยชน์ได้ของซีลีเนียมในดินจะขึ้นอยู่กับรูปแบบของซีลีเนียม และการมีแร่ธาตุชนิดอนที่จะเกิดการ
ื่
แข่งขันในการดูดซึมที่รากของพืช (Hossain et al., 2021)

ื
ื
ื
การเสริมซีลีเนียมในพชโดยการให้ซีลีเนียมแก่พชทางดิน เพอให้พชดูดซึมซีลีเนียมทางรากมี
ื่
ข้อมูลจากรายงานวิจัยที่ได้รวบรวมดังรายละเอยดในตารางที่ 7.1 การศึกษาการเสริมซีลีเนียมในรูป
ี
ซีลีไนต์ และในรูปซีลีโนเมทไธโอนีนทางดินในระดับ 10 และ 100 มิลลิกรัมต่อลิตร ให้แก่ต้นหอม
(Allium fistulosum) เปนเวลา 2 สัปดาห์ พบว่า การเสริมซีลีเนียมทั้งในรูปซีลีไนต์และซีลีโนเมทไธ
็
โอนีนที่ระดับ 10 มิลลิกรัมต่อลิตร ท าให้มีความเข้มข้นของซีลีเนียมทั้งในส่วนใบและส่วนหัวหอม

ไม่แตกต่างกัน ส่วนชนิดของซีลีเนียมส่วนใหญ่อยู่ในรูปเมทิลซีลีโนซีสเทอนและซีลีโนเมทไธโอนีน
ี
ตามล าดับ ทั้งนี้การเสริมซีลีไนต์ท าให้มีเมทิลซีลีโนซีสเทอนในส่วนหัวหอมสูงกว่าการเสริมซีลีโนเมทไธ
ี
ิ่
โอนีน ขณะที่เมื่อเพมระดับการเสริมเป็น 100 มิลลิกรัมต่อลิตร ส่งผลให้ความเข้มข้นของซีลีเนียมในส่วน
ิ่
ึ้
ใบและส่วนหัวหอมเพมขน โดยเฉพาะการเสริมในรูปแบบซีลีเมทไธโอนีน แต่ชนิดของซีลีเนียมส่วนใหญ่
จะพบอยู่ในรูปแบบซีลีเนียมอนินทรีย์และเมทิลซีลีโนซีสเทอน ตามล าดับ สะท้อนถึงมีการเปลี่ยน
ี
ิ
ซีลีเนียมอนินทรีย์เป็นซีลีเนียมอนทรีย์ลดลง เมื่อมีการเสริมซีลีเนียมในระดับที่สูงเกินไป ดังนั้นการผลิต
ี
ต้นหอมซีลีเนียมสูงควรใช้การเสริมซีลีไนต์ในระดับ 10 มิลลิกรัมต่อลิตร ซึ่งท าให้มีเมธิลซีลีโนซีสเทอน
ที่มีคุณสมบัติต้านมะเร็งในส่วนหัวหอมสูงกว่าการเสริมซีลีโนเมทไธโอนีน (Kapolna and Fodor,

2006) ส่วนการเสริมซีลีเนียมในรูปโซเดียมซีลีไนต์ทางดินที่ระดับ 0.9 มิลลิกรัมต่อดิน 1 กิโลกรัม ให้แก่

ต้นถั่วเหลือง (Glycine max) ในช่วง 1 เดือนสุดท้ายของการเพาะปลูก ท าให้เมล็ดและรากของต้นถั่ว

204 ซีลีเนียมในการผลิตปศสตว์ Selenium in Livestock Production
ั
ุ