Page 218 - ซีลีเนียมในการผลิตปศุสัตว์

207

การผลิตพืชซีลีเนียมสูงโดยการเสริมซีลีเนียมทางใบ

ในบางกรณีการเสริมซีลีเนียมทางดินอาจจะมีประสิทธิภาพลดลง เพราะปัจจัยเกี่ยวกับ
คุณสมบัติของดินทั้งในด้านกายภาพ ชีวภาพและเคมี รวมถงเน้อดน ความเป็นกรด-ด่าง กิจกรรมของ
ื
ิ
ึ
ื
จุลินทรีย์ในดิน และความเข้มข้นของซีลีเนียมในดิน เป็นต้น จึงท าให้การเสริมซีลีเนียมให้แก่พชโดยการ
ี
ให้ซีลีเนียมทางใบ (foliar fertilizer) เป็นอีกทางเลือกหนึ่ง ที่ไม่มผลกระทบจากปัจจัยที่เกี่ยวกับดิน โดย
ื
มีรายงานการศึกษาในพชหลายชนิด ได้แก่ ต้นแครอท ต้นโหระพา ต้นกะหล ่าปลี ต้นข้าวสาลี
ี
่
ี
ี
ต้นบรอกโคลี ต้นข้าวโพด และต้นถั่วแขก ซึ่งมีรายละเอยดดังตารางท 7.2 การเปรียบเทยบการเสริม
ซีลีเนียมในรูปแบบโซเดียมซีลีไนต์ และโซเดียม ซีลีเนตทางใบของต้นแครอท (Daucas carota) พบว่า
ิ่
ความเข้มข้นของซีลีเนียมในใบและรากของต้น แครอทมีระดับเพมขึ้น เมื่อระดับการเสริมซีลีเนียม
เพมขึ้น โดยในใบมีความเข้มข้นของซีลีเนียมสูงกว่าในราก ทั้งนี้การเสริมในรูปโซเดียมซีลีเนตส่งผลเพม
ิ่
ิ่
ความเข้มข้นของซีลีเนียมโดยเฉพาะในส่วนใบของต้นแครอทได้สูงกว่าการเสริมในรูปโซเดียมซีลีไนต์
บ่งชี้ถึงประสิทธิภาพที่ดีกว่าของโซเดียมซีลีเนต การวิเคราะห์ชนิดของซีลีเนียม พบว่า ในส่วนใบของต้น

แครอทที่เสริมซีลีเนียมทั้งสองรูปแบบ นอกจากจะมีซีลีโนเมทไธโอนีนในสัดส่วนที่มากที่สุดแล้ว ยังมี
ี
แกมมา-กลูตามิลเมทิลซีลีโนซีสเทอน ซึ่งมีคุณสมบัติในการต้านมะเร็งด้วย (Kapolna et al., 2009)
การเสริมซีลีเนียมทางใบที่ท าการศึกษาในต้นข้าวสาลี (Triticum darum Desf. cv. Marialva) มีผลที่

สอดคล้องกน คือ การเสริมโซเดียมซีลีเนตส่งผลให้มีความเข้มข้นของซีลีเนียมในเมล็ดข้าวสาลีสูงกว่าการ
ั
เสริมโซเดียมซีลีไนต์ และซีลีเนียมอินทรีย์ในเมล็ดส่วนใหญ่พบอยู่ในรูปแบบซีลีโนเมทไธโอนีน ดังนั้นการ

เสริมซีลีเนียมทางใบในรูปโซเดียมซีลีเนตในระดับ 10 กรัมต่อเฮกตาร์ เป็นระดับที่เหมาะสมส าหรับการ
ผลิตเมล็ดข้าวสาลีซีลีเนียมสูงที่มีความเข้มข้นของซีลีเนียม เท่ากับ 0.267 ไมโครกรัมต่อกรัม ซึ่งสามารถ

ื่
ผลิตและจ าหน่ายในรูปแบบอาหารเพอสุขภาพของมนุษย์ได้ (Poblaciones et al., 2014) พืชในวงศ์
ึ
ผักกาด (Brassicaceae) ที่มีรายงานการศกษาคือ ต้นกะหล ่าปลี (Brassica oleracea var. capitata
ี
L) และต้นบรอกโคลี (Brassica oleracea convar. italica) พบว่ามการตอบสนองเชิงบวกในด้าน
ความเข้มข้นของซีลีเนียมทั้งในใบ รากและล าต้น รวมทั้งการสังเคราะห์ซีลีโนเมทไธโอนีนและเมทลซีลีโน
ิ
ซีสเทอน เมื่อได้รับการเสริมโซเดียมซีลีเนตทางใบ (Mechora et al., 2012; Sindelarova et al.,
ี
2015) นอกจากนี้การศึกษาการเสริมซีลีเนียมทางใบในรูปแบบโซเดียมซีลีเนต ส่งผลให้ความเข้มข้นของ

ซีลีเนียมในส่วนใบและล าต้นของต้นโหระพา (Ocimum basilicum L.) รวมทั้งความเข้มข้นของ
ซีลีเนียมในส่วนเมล็ดของต้นข้าวโพด (Zea mays L.) และต้นถั่วแขก (Phaseolus vulgaris L.)

เพิ่มขึ้นเช่นเดียวกัน (Hawrylak-Nowak, 2008; Mezeyova et al., 2016; Ngigi et al., 2019)

ื
การผลิตพชซีลีเนียมสูงโดยการเสริมซีลีเนียมใบทาง นับเป็นกระบวนผลิตที่ปลอดภัย ง่าย
ต้นทุนการผลิตต ่ากว่า ใช้ระดับความเข้มข้นของซีลีเนียมต ่ากว่า และลดความเสี่ยงของการตกค้างของ

ซีลีเนียมในดิน เมื่อเปรียบเทียบกับการเสริมซีลีเนียมทางดิน โดยมีรายงานว่า การเสริมซีลีเนียมทางดิน

ื
นั้นจะมีซีลีเนียมที่พชดูดซึมและสะสมในส่วนต่าง ๆ ของพชเพยงประมาณร้อยละ 12 ของซีลีเนียมที่
ื
ี

ั
Selenium in Livestock Production ซีลีเนียมในการผลิตปศสตว์ 207
ุ