Page 74 - ซีลีเนียมในการผลิตปศุสัตว์

63

(Markovic et al., 2018) ทั้งนี้การเสริมซีลีเนียมจากซีลีโนเมทไธโอนีน ซีลีโนโฮโมแลนไธโอนีน และ

ิ่
นาโนซีลีเนียมท าให้กิจกรรมของเอนไซม์กลูตะไธโอนเพอร์ร็อคซิเดสในเนื้อเยื่อของไก่เนื้อเพมขึ้นเช่นกัน
(Cai et al., 2012; Celi et al., 2013; Salim et al., 2015; Li et al., 2017; Bakhshalinejad et al.,

2018) อย่างไรก็ตามมีการศึกษาเปรียบเทียบประสิทธิภาพของแหล่งซีลีเนียม คือ โซเดียมซีลีไนต์ ยีสต์
ั
ซีลีเนียมสูง และซีลีโนเมทไธโอนีน ต่อสภาวะการต้านอนุมูลอสระในแม่พนธุ์ไก่เนื้อ พบว่า ซีลีโนเมทไธ
ิ
โอนีนมีประสิทธิภาพสูงกว่ายีสต์ซีลีเนียมสูง และโซเดียมซีลีไนต์ (Li et al., 2018)

ทั้งซีลีเนียมอนทรีย์และอนินทรีย์เมื่อเข้าสู่กระบวนการเมแทบอลิซึมของซีลีเนียม จะถูก
ิ
เปลี่ยนเป็นซีลีโนซีสเทอนก่อน หลังจากนั้นจึงจะถูกน าไปใช้เป็นองค์ประกอบในการสังเคราะห์ซีลีโน
ี
โปรตีนหลายชนิด รวมทั้งเอนไซม์กลูตะไธโอนเพอร์ร็อคซิเดส อย่างไรก็ตามมีรายงานว่าซีลีเนียมในรูป

ซีลีโนเมทไธโอนีนมักจะถูกน าไปเป็นองค์ประกอบของโปรตีนก่อน แล้วจึงถูกน าไปใช้ในการสังเคราะห์
ซีลีโนโปรตีน ขณะที่ซีลีเนียมในรูปโซเดียมซีลีไนต์จะถูกน าเป็นใช้ในการสังเคราะห์ซีลีโนโปรตีนอย่าง

ิ
รวดเร็ว แต่ซีลีเนียมอนทรีย์มีการดูดซึมและการใช้ประโยชน์ได้สูงกว่าซีลีเนียมอนินทรีย์ (Wang et al.,
ิ่
2011a; Selim et al., 2015) ดังนั้นในเชิงทฤษฏีทั้งซีลีเนียมอินทรีย์และอนินทรีย์ ช่วยเพมกิจกรรมของ
ื่
เอนไซม์กลูตะไธโอนเพอร์ร็อคซิเดสได้ แต่ยังมีปัจจัยอน ๆ ที่ส่งผลต่อการเพมกิจกรรมของเอนไซม์
ิ่
กลูตะไธโอนเพอร์ร็อคซิเดส เช่น ระดับการเสริมซีลีเนียม สภาวะซีลีเนียม สารอาหารอื่น ๆ (เมทไธโอนีน

ี
และวิตามินอ) สิ่งแวดล้อมของการจัดการ รวมทั้งสุขภาพของไก่เนื้อ เป็นต้น นอกจากนี้ในสภาวะที่สัตว์
ปีกเกิดความเครียดจากความร้อน การเสริมซีลีเนียมในระดับ 0.2-0.5 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม จะมีช่วยใน

การเพิ่มประสิทธิภาพในการต้านอนุมูลอิสระและภูมิคุ้มกันด้วย (Habibian et al., 2015)
การเสริมซีลีเนียมโดยเฉพาะซีลีเนียมอนทรีย์ ยังมีผลท าให้กิจกรรมของเอนไซม์ซูเปอร์ออกไซด์
ิ
ดิสมิวเทส และความสามารถในการต้านอนมลอิสระทงหมด (total antioxidant capability) เพมขึ้น
้
ั
ุ
ิ่
ู
็
้
่
้
ึ
ิ
ู
ึ
ุ
ึ
ั
แต่ระดับของมาลอนไดอลดีไฮด์ลดลง ซ่งแสดงใหเปนถงการเพมขนของความสามารถในการต้านอนมล
อิ ส ร ะ (Wange et al., 2011a, b; Celi et al., 2013; Selim et al., 2015; Li et al., 2017;
ี
ี
ี
ี
ี
Bakhshalinejad et al., 2018) นอกจากน้ยังมรายงานการเสริมซลเนียมในรูปซลโนเมทไธโอนีนและ
ี
นาโนซีลีเนียมยังส่งผลท าให้ไก่เนื้อมีภูมิคุ้มกัน ดัชนีม้าม (spleen index, %) และดัชนีต่อมไทมัส
(thymus index, %) เพมขึ้น (Cai et al., 2012; Ahmadi et al., 2018; Bakhshalinejad et al.,
ิ่
ิ
2018; Alian et al., 2020) นาโนซีลีเนียมยังท าให้ระดับของอนเทอร์ลูคีน-6 (interleukin-6) และ
tumor necrosis factor-α (TNF-α ) ลดลง ซึ่งสะท้อนว่านาโนซีลีเนียมช่วยควบคุมการตอบสนองต่อ
ั
การอกเสบ (inflammatory response) ผ่านการท างานของซีลีโนโปรตีนหลายชนิด โดยทั่วไปสัตว์ที่มี
การอักเสบแบบเรื้อรังเป็นระยะเวลานาน จะท าให้สมรรถภาพการผลิตและการกินได้ลดลง โดยพลังงาน
่
ั
ี
้
ิ
่

และสารอาหารทควรใช้ในกระบวนการสรางผลผลตของสตว์บางสวน จะถูกนาไปใช้ในกระบวนการ
ป้องกันภายในเซลล์ (Alian et al., 2020) แต่การเสริมนาโนซีลีเนียมในระดับที่สูงกว่า 2 มิลลิกรัมต่อ
กิโลกรัม ส่งผลเชิงลบต่อกิจกรรมของเอนไซม์กลูตะไธโอนเพอร์ร็อคซิเดส ระดับอมมูโนโกลบูลินจี และ
ิ
Selenium in Livestock Production ซีลีเนียมในการผลิตปศสตว์ 63
ุ
ั