Page 14 - แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัล พ.ศ. 2566-2570

• ศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ (Data.go.th)
• ศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางภาครัฐ (Government Data Exchange Center หรือ GDX)
• แพลตฟอรมกลางท่อำนวยความสะดวกแกประชาชน ภาคธุรกิจ และชาวตางชาติ ในการเขาถึง
ี
ื
และรับบริการจากหนวยงานภาครัฐ ไดแก ระบบพอรทัลกลางเพ่อประชาชน (Citizen Portal)
ระบบศูนยกลางบริการภาครัฐเพื่อภาคธุรกิจ (Business Portal หรือ Biz Portal) ระบบพอรทัลบริการ
เพื่อชาวตางชาติ (Foreigner Portal)
• ระบบเครือขายส่อสารขอมูลเชื่อมโยงหนวยงานภาครัฐ (Government Information Network : GIN)
ื
• การพัฒนาดานความมั่นคงของโครงสรางพื้นฐานดิจิทัลภาครัฐ (DG-LINK)
• ระบบคลาวดกลางภาครัฐ (GDCC)
ี
เก่ยวของดำเนินการพัฒนาระบบบริการดังกลาวและกำหนดเปนบริการกลาง (Common / Shared Service)
ี
ในรูปแบบ Microservice เชน ระบบการชำระเงินทางดิจิทัล (มาตรา 12 (3)) และระบบการพิสูจนและ
ยืนยันตัวตนทางดิจิทัล (มาตรา 12 (4)) เปนตน ซ่งจะเปนองคประกอบสำคัญในกรอบการพัฒนารัฐบาล
ึ
ื
ดิจิทัล เพ่อใหหนวยงานของรัฐสามารถนำไปใชหรือตอยอดเปนบริการภาครัฐตามภารกิจของหนวยงาน
โดยระบบบริการกลางดิจิทัลที่สำคัญ ประกอบดวย
มาตรา 4 (2) โครงสรางพื้นฐานดานดิจิทัล
• ระบบพิสูจนยืนยันตัวตนดานดิจิทัล (Digital ID)

โดยกำหนดใหมีการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานดานดิจิทัลที่จำเปน ใหเปนมาตรฐานสากล เพื่อสรางและพัฒนา
• ระบบลงทะเบียนอิเล็กทรอนิกสกลางเพื่อรับสิทธิสวัสดิการตางๆ
กระบวนการทำงานของหนวยงานของรัฐใหมีความสอดคลองและมีการเช่อมโยงและแลกเปล่ยนขอมูลระหวางกัน
• ระบบการแจงเตือนขาวสารหรือสิทธิสวัสดิการของประชาชน
ั
รวมท้ง มีความม่นคงปลอดภัยและนาเช่อถือ
ั
• ระบบการลงลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส (e-Signature)
• ระบบชำระเงินอิเล็กทรอนิกส (e-Payment)
การดำเนินงานที่ผานมา
• ระบบการรับรองสิทธิ์ทางอิเล็กทรอนิกส (e-Certificate)

หนวยงานของรัฐไดพัฒนาหรือจัดหาแพลตฟอรม/บริการหรือโครงสรางพ้นฐานดานอุปกรณ คอมพิวเตอรและ
• ระบบการติดตามและแจงเตือน (Tracking and Notification)
เครือขายข้นใชเองภายในแตละหนวยงาน ซ่งตองใชงบประมาณสูง ในขณะท่การจัดสรรงบประมาณดานดิจิทัลตอ
ึ
• ระบบสนับสนุนการใหบริการผานระบบดิจิทัล (Digital Service Microservices)
หนวยงานมีแนวโนมลดลง นอกจากน้ ยังกอใหเกิดความแตกตางหลากหลายและไมมีมาตรฐานกลางของระบบดิจิทัล
• ระบบสารบรรณกลางอิเล็กทรอนิกสสำหรับหนวยงานภาครัฐ (Saraban as a Service)
ระหวางหนวยงานของรัฐ สงผลกระทบตอการบูรณาการดานดิจิทัลภาครัฐที่ไมสามารถดำเนินการหรือใชงานรวมกันได
• ระบบสื่อสารแบบรวมศูนย (Unified Communication)
ี
ี
3. สพร. และหนวยงานกลางท่เก่ยวของกำหนดมาตรฐาน หลักเกณฑหรือวิธีปฏิบัติการใชแพลตฟอรม
ปญหาจากการดำเนินงาน
/บริการกลาง และโครงสรางพ้นฐานกลาง และเสนอตอคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลพิจารณาประกาศ
ื
1. ขาดการศึกษา วิเคราะหและพัฒนาแพลตฟอรม/บริการกลางหรือโครงสรางพ้นฐานกลางท่หนวยงานของรัฐ
เปนแนวทางใหหนวยงานของรัฐดำเนินการปฏิบัติใหสอดคลองกัน
สวนใหญมีความจำเปนตองใชงาน สงผลใหหนวยงานจำเปนตองพัฒนาหรือจัดหาข้นใชเอง กอใหเกิด
4. หนวยงานกลางผพัฒนาแพลตฟอรม/บริการกลางและโครงสรางพ้นฐานเผยแพรและผลักดัน
ื
ู
ขอแตกตางทางเทคนิคของแพลตฟอรมท่มีความหลากหลาย ไมเปนมาตรฐานเดียวกัน และไมสามารถเช่อมโยง
ี
ึ
ใหหนวยงานของรัฐใชงานแพลตฟอรม/บริการกลางและโครงสรางพ้นฐานกลางท่ไดมีการพัฒนาข้นแลว
ื
แลกเปลี่ยนขอมูลหรือทำงานรวมกันระหวางหนวยงานได
เชน ศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ ศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางภาครัฐ หรือระบบคลาวดกลางภาครัฐ เพื่อนำ
2. ขาดการกำหนดมาตรฐาน หลักเกณฑหรือวิธีปฏิบัติการใชแพลตฟอรม/บริการกลางและโครงสรางพ้นฐานกลาง
ไปใชงานใหบริการประชาชนตามภารกิจของหนวยงาน
เพื่อใชเปนแนวทางใหหนวยงานของรัฐนำไปปฏิบัติใหเปนไปในทิศทางเดียวกัน
แนวทางแกไข
1. วิเคราะหหาแพลตฟอรมและโครงสรางพ้นฐานท่สำคัญท่หนวยงานของรัฐสวนใหญมีความตองการใช
และกำหนดเปนแพลตฟอรมและโครงสรางพ้นฐานกลางซึ่งจะเปนองคประกอบสำคัญในกรอบการพัฒนา
รัฐบาลดิจิทัล ซึ่งหนวยงานของรัฐสามารถใชงานรวมกันไดภายใตมาตรฐานเดียวกันบนพื้นฐานความมั่นคง
ปลอดภัยและนาเช่อถือ โดยแพลตฟอรมกลางและโครงสรางพ้นฐานดานดิจิทัลท่สำคัญ ประกอบดวย
หนวยงานผูรับผิดชอบ ื ี ื ึ ี ื ื ี ี ื ื ี ื ื ี ี ึ ี ื ื 2. วิเคราะหความตองการระบบบริการท่หนวยงานของรัฐสวนใหญมีความตองการใช โดยหนวยงานกลางท ี ่
▪ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม
▪ กรมบัญชีกลาง
▪ สำนักงานคณะกรรมการการรักษาความมั่นคงปลอดภัยไซเบอรแหงชาติ
▪ สำนักงานคณะกรรมการคุมครองขอมูลสวนบุคคล
▪ สำนักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
▪ สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส มาตรา 7 (2) และ มาตรา 8 มุงใหเกิดธรรมาภิบาลขอมูลและการจัดทำขอมูลใหอยูในรูปแบบขอมูลดิจิทัล
ู
▪ สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล โดยกำหนดใหหนวยงานภาครัฐจัดทำขอมูลใหอยในรูปแบบดิจิทัลและเปนมาตรฐานเดียวกันตามหลักธรรมาภิบาล
ขอมูล เพ่อใหการบริหารจัดการและการบูรณาการขอมูลภาครัฐมีความสอดคลอง และสามารถเช่อมโยงเขาดวยกัน
ื
ื
มาตรา 4 (3) และ มาตรา 12 (5) มุงเนนการรักษาความมั่นคงปลอดภัยในการใชระบบดิจิทัล อยางมั่นคงปลอดภัย อันจะนำไปสูการพัฒนาระบบขอมูลที่สำคัญของภาครัฐ และเพิ่มประสิทธิภาพบริการดิจิทัลใน
โดยกำหนดใหมีการดำเนินการดังนี้ การอำนวยความสะดวกใหแกประชาชน รวมถึงการพัฒนาศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐเพื่อใหประชาชนสามารถเขาถึง
ึ
ู
1. การสรางและพัฒนามาตรการหรือระบบรักษาความม่นคงปลอดภัยในการเขาสบริการดิจิทัลของหนวยงานของรัฐ และใชประโยชนไดอยางมีประสิทธิภาพ และสรางการมีสวนรวมของทุกภาคสวน โดยไมละเมิดขอมูลสวนบุคคล ซ่งได
ั
โดยอยางนอยตองจัดใหมีระบบปองกันหรือรับมือภัยคุกคามหรือความเส่ยงทางไซเบอรตามกฎหมายวาดวยการรักษา กำหนดหลักเกณฑขั้นต่ำในการจัดทำธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ ไวดังนี้
ี
ความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร 1. การกำหนดสิทธิ หนาที่ และความรับผิดชอบของผูซึ่งมีหนาที่เกี่ยวของกับการบริหารจัดการขอมูลของหนวยงาน
ุ
2. การสรางและพัฒนามาตรการปกปองคมครองขอมูลท่อาจกระทบถึงความม่นคงหรือความเปนสวนตัวของประชาชน 2. การวางแผนการดำเนินงาน การปฏิบัติตามแผนการดำเนินงาน การตรวจสอบและการรายงานผลการดำเนินงาน
ี
ั
ื
ที่มีความพรอมใชและนาเชื่อถือ และการปรับปรุงแผนการดำเนินงานอยางตอเน่อง เพ่อใหระบบบริหารและกระบวนการจัดการขอมูลมีประสิทธิภาพ
ื
ี
สามารถเช่อมโยง แลกเปล่ยน และบูรณาการขอมูลระหวางกันท้งภายในและภายนอกหนวยงาน และคมครองขอมูล
ุ
ั
ื
การดำเนินงานที่ผานมา ใหมีประสิทธิภาพ
หนวยงานของรัฐมีการดำเนินการตามกรอบมาตรฐานดานการรักษาความม่นคงปลอดภัยไซเบอร 3. การกำหนดมาตรการควบคุมและพัฒนาคุณภาพขอมูล เพื่อใหขอมูลมีความถูกตอง ครบถวน เปนปจจุบัน มั่นคง
ั
(Cybersecurity) เพ่มสูงข้น แตยังไมสมบูรณหรือไมครอบคลุมทุกระบบ จากผลสำรวจระดับความพรอมการพัฒนา ปลอดภัย และไมถูกละเมิดความเปนสวนบุคคล รวมทั้งสามารถเชื่อมโยงแลกเปลี่ยน บูรณาการ และใชประโยชน
ึ
ิ
รัฐบาลดิจิทัลท่ผานมา พบวา หนวยงานสวนใหญไดมีการดำเนินการดานการรักษาความปลอดภัยของเว็บไซต และ ไดอยางมีประสิทธิภาพ
ี
ั
ื
ั
การควบคุมการเขาถึงขอมูลแลว แตในดานการเขารหัสขอมูลเพ่อปองกันขอมูลร่วไหลน้น (Encryption) ยังม ี 4. การวัดผลการบริหารจัดการขอมูล โดยอยางนอยประกอบดวย การประเมินความพรอมของธรรมาภิบาลขอมูล
ี
การดำเนินการท่คอนขางนอย นอกจากน้ หนวยงานของรัฐสวนใหญยังขาดการดำเนินการดานการคุมครองขอมูล ภาครัฐในระดับหนวยงาน การประเมินคุณภาพขอมูล และการประเมินความมั่นคงปลอดภัยของขอมูล
ี
ื
สวนบุคคล หรือมีการดำเนินการแลวแตยังไมเสร็จสมบูรณ 5. การจำแนกหมวดหมูของขอมูล เพ่อกำหนดนโยบายขอมูลหรือกฎเกณฑเก่ยวกับผูมีสิทธิเขาถึงและใชประโยชน
ี
จากขอมูลตางๆ ภายในหนวยงาน สำหรับผูที่มีหนาที่เกี่ยวของใหปฏิบัติตามนโยบายหรือกฎเกณฑไดอยางถูกตอง
ปญหาจากการดำเนินงาน และสอดคลองตามกฎหมายที่เกี่ยวของ อันจะนำไปสูการบริหารจัดการขอมูลภาครัฐอยางเปนระบบ
1. การขาดแคลนอุปกรณหรือโปรแกรมรักษาความปลอดภัยไซเบอร ที่จำเปนตองปรับปรุงหรือทดแทนตาม 6. การจัดทำคำอธิบายชุดขอมูลดิจิทัลของภาครัฐและบัญชีขอมูลใหมีความถูกตอง ครบถวน และเปนปจจุบัน
อายุการใชงาน รวมถึงการปรับระดับหนวยงานสูความเปนดิจิทัลมากขึ้น ที่ทำใหเกิดความตองการอุปกรณ
โครงสรางพื้นฐานที่เพิ่มมากขึ้นตามไปดวย สำหรับหนวยงานของรัฐตองจัดทำธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐในระดับหนวยงานตามธรรมาภิบาลขอมูล
ั
2. บุคลากรภาครัฐขาดความรู ความเขาใจและทักษะดานการรักษาความม่นคงปลอดภัยไซเบอร และดานการ ภาครัฐ พรอมดำเนินการลำดับแรก คือ การจัดทำขอมูลตามภารกิจใหอยูในรูปแบบขอมูลดิจิทัล โดยเปนขอมูลที่มี
คุมครองขอมูลสวนบุคคล ความสมบูรณ เชื่อถือได และสามารถใชไดอยางมีประสิทธิภาพ มีความถูกตองและเปนปจจุบัน พรอมใหหนวยงานของ
รัฐเชื่อมโยงขอมูลและใชประโยชนรวมกันได ในกรณีที่หนวยงานไดมาซึ่งขอมูลสวนบุคคลหรือมีขอมูลสวนบุคคลอยูใน
แนวทางแกไข ครอบครอง หากหนวยงานรัฐแหงอ่นจะใชขอมูลดังกลาวเพ่อประโยชนในการบริหารราชการแผนดิน ใหหนวยงาน
ื
ื
ี
ี
ื
ี
1. หนวยงานกลางพัฒนาหรือจัดใหมีโครงสรางพ้นฐานกลางภาครัฐท่มีการรักษาความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร  สามารถขอเช่อมโยงและแลกเปล่ยนขอมูลสวนบุคคลจากหนวยงานของรัฐท่ครอบครองเพ่อนำมาวิเคราะหหรือ
ื
ื
ื
และกำหนดเปนองคประกอบสำคัญในกรอบการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เพ่อใหหนวยงานของรัฐท่วไป ประมวลผลได และลำดับถัดมา คือ การจัดทำกระบวนการหรือการดำเนินงานทางดิจิทัลเพื่อการบริหารราชการแผนดิน
ั
ั
สามารถใชงาน โดยจะชวยลดภาระความตองการอุปกรณและบุคลากรในการดูแลรักษาความม่นคง และการใหบริการประชาชน โดยกระบวนการหรือการดำเนินงานทางดิจิทัลน้นตองทำงานรวมกันไดตามมาตรฐาน
ั
ปลอดภัยของระบบดิจิทัลจากหนวยงานของรัฐ ขอกำหนด และหลักเกณฑที่คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกำหนด เพื่อใหมีความสอดคลองและเชื่อมโยงระหวาง

ู
ั
ื
ี
ุ
2. สงเสริมและสนบสนุนใหบคลากรภาครัฐไดรับการพัฒนาทกษะควบคไปกับการใหความรดานกฎหมาย หนวยงานของรัฐแหงอ่นได โดยมุงเนนถึงการอำนวยความสะดวกและการเขาถึงของประชาชนท่เปนไปตามมาตรฐาน

ั


ู

ั
การรักษาความม่นคงปลอดภัยไซเบอร (Cybersecurity) และกฎหมายการคุมครองขอมูลสวนบุคคล (PDPA) และมีการบูรณาการขอมูลระหวางหนวยงานของรัฐเปนสำคัญ
13
การดำเนินงานที่ผานมา 4. สถาบันพัฒนาบุคลากรภาครัฐดานดิจิทัลของ สพร. รวมกับหนวยงานสวนกลางที่เกี่ยวของพัฒนาหลักสูตร
ื
1. คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลไดออกประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เร่อง ธรรมาภิบาล เพ่อยกระดับทักษะบุคลากรภาครัฐใหมีความรูความเขาในดานธรรมาภิบาลขอมูล ต้งแตในเร่องของ
ื
ื
ั
ั
ื
ขอมูลภาครัฐ ลงราชกิจจานุเบกษา การจัดต้งทีมบริกรขอมูล การกำหนดรายช่อชุดขอมูลและปรับปรุงขอมูล การกำหนดนโยบายการเขาถึง
ื
ื
2. หนวยงานของรัฐบางหนวยงานมีการจัดทำธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐเสร็จเรียบรอยแลว การจัดทำบัญชีรายช่อขอมูล การประกาศบัญชีรายช่อขอมูลกลาง ไปจนถึงการกำหนดมาตรการหรือ
3. สถาบันพัฒนาบุคลากรภาครัฐดานดิจิทัลของ สพร. จัดอบรมหลักสูตรดานธรรมาภิบาลขอมูลเพื่อยกระดับ กระบวนการตรวจสอบขอมูล
ทักษะบุคลากรภาครัฐ 5. สพร. รวมกับหนวยงานสวนกลางที่เก่ยวของกำหนดรายช่อชุดขอมูลสำคัญท่ตองเรงดำเนินการจัดทำให
ี
ี
ื
4. สพร. จัดต้งทีมที่ปรึกษาเพ่อเปนพ่เล้ยงในการสรางความเขาใจในการจัดทำธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐใหกับ เปนไปตามธรรมาภิบาลขอมูล และเสนอตอคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เพื่อใชในการเปดเผยขอมูล
ื
ี
ั
ี
ื
ี
หนวยงานของรัฐ และรองรับการเช่อมโยงแลกเปล่ยนขอมูลระหวางหนวยงานและการพัฒนาระบบบริหารจัดการและ
ทั้งนี้ หนวยงานสวนใหญรับทราบถึงเรื่องธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ แตในแงของการตระหนักถึงความสำคัญ การบริการดิจิทัลสาธารณะได
และการนำไปปฏิบัติยังมีไมมากนัก โดยผลสำรวจระดับความพรอมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล พบวา หนวยงานสวนใหญ ดังนั้น การขับเคลื่อนดานธรรมาภิบาลขอมูลของหนวยงานภาครัฐยังคงตองขับเคลื่อนอยางตอเนื่อง เพื่อให
ู
ุ

ี
ื
ี
ิ
่
้
มีการรับรูเก่ยวกับธรรมาภิบาลขอมูลสูงข้นอยางตอเน่อง แตจำนวนหนวยงานท่ไดดำเนินการแลวเสร็จ และประกาศ เกดประสทธภาพการทำงานสงสด สงผลใหเกดการใหบรการทีมประสทธิภาพแกประชาชน ทงจากการทบทวนแผนงาน
ิ
ี
ั
ึ
ิ


ิ

ิ
ิ
ใชมีสัดสวนท่คอนขางนอย โดยเฉพาะในเรื่องของการกำหนดรายช่อชุดขอมูลและปรับปรุงขอมูล เพื่อนำไปใชในการ ดำเนินการ การขับเคลื่อนสรางความรูความเขาใจ และเตรียมแนวปฏิบัติที่งายตอการดำเนินการใหกับหนวยงานภาครัฐ
ี
ื
แลกเปลี่ยนขอมูล การจัดทำบัญชีรายชื่อขอมูล และการกำหนดมาตรการหรือกระบวนการตรวจสอบขอมูล นำไปประยุกตใช พรอมการประเมินผลอยางตอเนื่องอยางนอยปละ 1 ครั้ง โดยใชกลไกของคณะกรรมการพัฒนารัฐบาล
ดิจิทัลในการกำหนดทิศทางการขับเคลื่อน และการกำหนดรูปแบบกฎระเบียบตางๆ เพื่อใหธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ
ปญหาจากการดำเนินงาน สามารถเกิดขึ้นไดจริงและมีประสิทธิภาพสูง ทำใหหนวยงานสามารถเชื่อมโยงขอมูลรวมกันได โดยไมจำเปนตองจัดทำ
1. กรอบธรรมาภิบาลขอมูลมีเน้อหาท่เขาใจไดยาก ทำใหหนวยงานภาครัฐไมสามารถนำไปปฏิบัติใหเกิดผล หรือรองขอขอมูลที่มีอยูเดิม
ี
ื
อยางเปนรูปธรรมได
2. บุคลากรขาดความรูความเขาใจเก่ยวกับกรอบธรรมาภิบาลขอมูล ทำใหเจาหนาท่ไมสามารถดำเนินการ หนวยงานผูรับผิดชอบ
ี
ี
ตามแนวปฏิบัติของกรอบธรรมาภิบาลขอมูลได ▪ สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล และหนวยงานของรัฐทุกหนวยงาน
ิ
ิ

ั
ี
3. นโยบายเก่ยวกับการจัดทำธรรมาภิบาลขอมูลและการจดทำขอมูลใหอยในรปแบบขอมลดจทัลในระดบ
ู
ู
ู
ั
หนวยงานไมชัดเจน สงผลใหผูปฏิบัติไมสามารถดำเนินการตามกรอบธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐไดอยางเต็มท ี ่
แนวทางแกไข
1. สพร. ดำเนินการพัฒนา/ปรับปรุงมาตรฐานธรรมาภิบาลขอมูลอยางตอเนื่อง และเสนอตอคณะกรรมการ
ื
พัฒนารัฐบาลดิจิทัล เพ่อพิจารณาประกาศธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐใหเปนหลักการและแนวทางในการดำเนิน
การใหหนวยงานภาครัฐ พรอมทั้งกำหนดนโยบายในกรณีหนวยงานของรัฐจะจัดทำขอมูลดิจิทัล และหากมี
ึ
ื
หนวยงานของรัฐแหงอ่นซ่งมีหนาท่และอำนาจจัดทำหรือรวบรวมขอมูลดิจิทัลแลวไมวาท้งหมดหรือบางสวน
ั
ี
ใหหนวยงานของรัฐดังกลาวจัดใหมีการเช่อมโยงและแลกเปล่ยนขอมูลดิจิทัล โดยไมจำเปนตองจัดทำขอมูล
ื
ี
ขึ้นใหม
ี
2. สพร. จัดทำคูมือประกอบการดำเนินงานดานธรรมาภิบาลขอมูลท่หนวยงานของรัฐสามารถนำไปปฏิบัติไดจริง
ื
ื
ั
พรอมท้งจัดใหมีเคร่องมือหรือมาตรการอำนวยความสะดวกใหกับหนวยงานเพ่อสงเสริมใหเกิด
การจัดทำธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐในระดับหนวยงานมากยิ่งขึ้น
ื
3. สพร. ปรับปรุงเน้อหามาตรฐานใหเขาใจไดงายมากข้น เชน เพ่มตัวอยาง ปรับปรุงเน้อหาใหทันสมัย
ึ
ื
ิ
ี
ปรับเปล่ยนรูปแบบการนำเสนอใหมีความชัดเจน และจัดทำข้นตอนสำหรับหนวยงานท่เร่มตนจัดทำธรรมาภิบาล
ั
ิ
ี
ขอมูลในหนวยงาน รวมถึงจัดทำแนวทางโดยใชขั้นตอนที่สังเคราะหขึ้นเปนกรณีตัวอยาง เปนตน