Page 15 - แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัล พ.ศ. 2566-2570

• ศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ (Data.go.th)
• ศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางภาครัฐ (Government Data Exchange Center หรือ GDX)
• แพลตฟอรมกลางท่อำนวยความสะดวกแกประชาชน ภาคธุรกิจ และชาวตางชาติ ในการเขาถึง
และรับบริการจากหนวยงานภาครัฐ ไดแก ระบบพอรทัลกลางเพ่อประชาชน (Citizen Portal)
ระบบศูนยกลางบริการภาครัฐเพื่อภาคธุรกิจ (Business Portal หรือ Biz Portal) ระบบพอรทัลบริการ
เพื่อชาวตางชาติ (Foreigner Portal)
• ระบบเครือขายส่อสารขอมูลเชื่อมโยงหนวยงานภาครัฐ (Government Information Network : GIN)
• การพัฒนาดานความมั่นคงของโครงสรางพื้นฐานดิจิทัลภาครัฐ (DG-LINK)
• ระบบคลาวดกลางภาครัฐ (GDCC)
2. วิเคราะหความตองการระบบบริการท่หนวยงานของรัฐสวนใหญมีความตองการใช โดยหนวยงานกลางท
เก่ยวของดำเนินการพัฒนาระบบบริการดังกลาวและกำหนดเปนบริการกลาง (Common / Shared Service)
ี
ในรูปแบบ Microservice เชน ระบบการชำระเงินทางดิจิทัล (มาตรา 12 (3)) และระบบการพิสูจนและ
ยืนยันตัวตนทางดิจิทัล (มาตรา 12 (4)) เปนตน ซ่งจะเปนองคประกอบสำคัญในกรอบการพัฒนารัฐบาล
ดิจิทัล เพ่อใหหนวยงานของรัฐสามารถนำไปใชหรือตอยอดเปนบริการภาครัฐตามภารกิจของหนวยงาน
โดยระบบบริการกลางดิจิทัลที่สำคัญ ประกอบดวย
มาตรา 4 (2) โครงสรางพื้นฐานดานดิจิทัล
• ระบบพิสูจนยืนยันตัวตนดานดิจิทัล (Digital ID)
โดยกำหนดใหมีการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานดานดิจิทัลที่จำเปน ใหเปนมาตรฐานสากล เพื่อสรางและพัฒนา

• ระบบลงทะเบียนอิเล็กทรอนิกสกลางเพื่อรับสิทธิสวัสดิการตางๆ
กระบวนการทำงานของหนวยงานของรัฐใหมีความสอดคลองและมีการเช่อมโยงและแลกเปล่ยนขอมูลระหวางกัน
• ระบบการแจงเตือนขาวสารหรือสิทธิสวัสดิการของประชาชน
รวมท้ง มีความม่นคงปลอดภัยและนาเช่อถือ
ั
ั
• ระบบการลงลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส (e-Signature)
• ระบบชำระเงินอิเล็กทรอนิกส (e-Payment)
การดำเนินงานที่ผานมา
• ระบบการรับรองสิทธิ์ทางอิเล็กทรอนิกส (e-Certificate)

หนวยงานของรัฐไดพัฒนาหรือจัดหาแพลตฟอรม/บริการหรือโครงสรางพ้นฐานดานอุปกรณ คอมพิวเตอรและ
• ระบบการติดตามและแจงเตือน (Tracking and Notification)
เครือขายข้นใชเองภายในแตละหนวยงาน ซ่งตองใชงบประมาณสูง ในขณะท่การจัดสรรงบประมาณดานดิจิทัลตอ
ึ
• ระบบสนับสนุนการใหบริการผานระบบดิจิทัล (Digital Service Microservices)
หนวยงานมีแนวโนมลดลง นอกจากน้ ยังกอใหเกิดความแตกตางหลากหลายและไมมีมาตรฐานกลางของระบบดิจิทัล
• ระบบสารบรรณกลางอิเล็กทรอนิกสสำหรับหนวยงานภาครัฐ (Saraban as a Service)
ระหวางหนวยงานของรัฐ สงผลกระทบตอการบูรณาการดานดิจิทัลภาครัฐที่ไมสามารถดำเนินการหรือใชงานรวมกันได
• ระบบสื่อสารแบบรวมศูนย (Unified Communication)
3. สพร. และหนวยงานกลางท่เก่ยวของกำหนดมาตรฐาน หลักเกณฑหรือวิธีปฏิบัติการใชแพลตฟอรม
ปญหาจากการดำเนินงาน
/บริการกลาง และโครงสรางพ้นฐานกลาง และเสนอตอคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลพิจารณาประกาศ
1. ขาดการศึกษา วิเคราะหและพัฒนาแพลตฟอรม/บริการกลางหรือโครงสรางพ้นฐานกลางท่หนวยงานของรัฐ
เปนแนวทางใหหนวยงานของรัฐดำเนินการปฏิบัติใหสอดคลองกัน
สวนใหญมีความจำเปนตองใชงาน สงผลใหหนวยงานจำเปนตองพัฒนาหรือจัดหาข้นใชเอง กอใหเกิด
4. หนวยงานกลางผพัฒนาแพลตฟอรม/บริการกลางและโครงสรางพ้นฐานเผยแพรและผลักดัน
ขอแตกตางทางเทคนิคของแพลตฟอรมท่มีความหลากหลาย ไมเปนมาตรฐานเดียวกัน และไมสามารถเช่อมโยง
ใหหนวยงานของรัฐใชงานแพลตฟอรม/บริการกลางและโครงสรางพ้นฐานกลางท่ไดมีการพัฒนาข้นแลว
แลกเปลี่ยนขอมูลหรือทำงานรวมกันระหวางหนวยงานได
เชน ศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ ศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางภาครัฐ หรือระบบคลาวดกลางภาครัฐ เพื่อนำ
2. ขาดการกำหนดมาตรฐาน หลักเกณฑหรือวิธีปฏิบัติการใชแพลตฟอรม/บริการกลางและโครงสรางพ้นฐานกลาง
ไปใชงานใหบริการประชาชนตามภารกิจของหนวยงาน
เพื่อใชเปนแนวทางใหหนวยงานของรัฐนำไปปฏิบัติใหเปนไปในทิศทางเดียวกัน
แนวทางแกไข
1. วิเคราะหหาแพลตฟอรมและโครงสรางพ้นฐานท่สำคัญท่หนวยงานของรัฐสวนใหญมีความตองการใช
และกำหนดเปนแพลตฟอรมและโครงสรางพ้นฐานกลางซึ่งจะเปนองคประกอบสำคัญในกรอบการพัฒนา
รัฐบาลดิจิทัล ซึ่งหนวยงานของรัฐสามารถใชงานรวมกันไดภายใตมาตรฐานเดียวกันบนพื้นฐานความมั่นคง
ปลอดภัยและนาเช่อถือ โดยแพลตฟอรมกลางและโครงสรางพ้นฐานดานดิจิทัลท่สำคัญ ประกอบดวย
หนวยงานผูรับผิดชอบ ื ี ื ึ ี ื ื ี ี ื ื ี ื ื ี ี ึ ี ื ื หนวยงานผูรับผิดชอบ ื ู ื ี ี ื ี ี ึ ื ื ื ี ึ ่ ี
▪ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ▪ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม
▪ กรมบัญชีกลาง ▪ สำนักงานคณะกรรมการการรักษาความมั่นคงปลอดภัยไซเบอรแหงชาติ
▪ สำนักงานคณะกรรมการการรักษาความมั่นคงปลอดภัยไซเบอรแหงชาติ ▪ สำนักงานคณะกรรมการคุมครองขอมูลสวนบุคคล
▪ สำนักงานคณะกรรมการคุมครองขอมูลสวนบุคคล ▪ สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล
▪ สำนักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
▪ สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส มาตรา 7 (2) และ มาตรา 8 มุงใหเกิดธรรมาภิบาลขอมูลและการจัดทำขอมูลใหอยูในรูปแบบขอมูลดิจิทัล
ู
▪ สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล โดยกำหนดใหหนวยงานภาครัฐจัดทำขอมูลใหอยในรูปแบบดิจิทัลและเปนมาตรฐานเดียวกันตามหลักธรรมาภิบาล
ขอมูล เพ่อใหการบริหารจัดการและการบูรณาการขอมูลภาครัฐมีความสอดคลอง และสามารถเช่อมโยงเขาดวยกัน
ื
ื
อยางมั่นคงปลอดภัย อันจะนำไปสูการพัฒนาระบบขอมูลที่สำคัญของภาครัฐ และเพิ่มประสิทธิภาพบริการดิจิทัลใน
การอำนวยความสะดวกใหแกประชาชน รวมถึงการพัฒนาศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐเพื่อใหประชาชนสามารถเขาถึง
และใชประโยชนไดอยางมีประสิทธิภาพ และสรางการมีสวนรวมของทุกภาคสวน โดยไมละเมิดขอมูลสวนบุคคล ซ่งได
ึ
กำหนดหลักเกณฑขั้นต่ำในการจัดทำธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ ไวดังนี้
1. การกำหนดสิทธิ หนาที่ และความรับผิดชอบของผูซึ่งมีหนาที่เกี่ยวของกับการบริหารจัดการขอมูลของหนวยงาน
2. การวางแผนการดำเนินงาน การปฏิบัติตามแผนการดำเนินงาน การตรวจสอบและการรายงานผลการดำเนินงาน
และการปรับปรุงแผนการดำเนินงานอยางตอเน่อง เพ่อใหระบบบริหารและกระบวนการจัดการขอมูลมีประสิทธิภาพ
ื
ื
ื
ั
ุ
ี
สามารถเช่อมโยง แลกเปล่ยน และบูรณาการขอมูลระหวางกันท้งภายในและภายนอกหนวยงาน และคมครองขอมูล
ใหมีประสิทธิภาพ
3. การกำหนดมาตรการควบคุมและพัฒนาคุณภาพขอมูล เพื่อใหขอมูลมีความถูกตอง ครบถวน เปนปจจุบัน มั่นคง
ปลอดภัย และไมถูกละเมิดความเปนสวนบุคคล รวมทั้งสามารถเชื่อมโยงแลกเปลี่ยน บูรณาการ และใชประโยชน
ไดอยางมีประสิทธิภาพ
4. การวัดผลการบริหารจัดการขอมูล โดยอยางนอยประกอบดวย การประเมินความพรอมของธรรมาภิบาลขอมูล
ภาครัฐในระดับหนวยงาน การประเมินคุณภาพขอมูล และการประเมินความมั่นคงปลอดภัยของขอมูล
5. การจำแนกหมวดหมูของขอมูล เพ่อกำหนดนโยบายขอมูลหรือกฎเกณฑเก่ยวกับผูมีสิทธิเขาถึงและใชประโยชน
ื
ี
จากขอมูลตางๆ ภายในหนวยงาน สำหรับผูที่มีหนาที่เกี่ยวของใหปฏิบัติตามนโยบายหรือกฎเกณฑไดอยางถูกตอง
และสอดคลองตามกฎหมายที่เกี่ยวของ อันจะนำไปสูการบริหารจัดการขอมูลภาครัฐอยางเปนระบบ
6. การจัดทำคำอธิบายชุดขอมูลดิจิทัลของภาครัฐและบัญชีขอมูลใหมีความถูกตอง ครบถวน และเปนปจจุบัน
สำหรับหนวยงานของรัฐตองจัดทำธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐในระดับหนวยงานตามธรรมาภิบาลขอมูล
ภาครัฐ พรอมดำเนินการลำดับแรก คือ การจัดทำขอมูลตามภารกิจใหอยูในรูปแบบขอมูลดิจิทัล โดยเปนขอมูลที่มี
ความสมบูรณ เชื่อถือได และสามารถใชไดอยางมีประสิทธิภาพ มีความถูกตองและเปนปจจุบัน พรอมใหหนวยงานของ
รัฐเชื่อมโยงขอมูลและใชประโยชนรวมกันได ในกรณีที่หนวยงานไดมาซึ่งขอมูลสวนบุคคลหรือมีขอมูลสวนบุคคลอยูใน
ื
ื
ครอบครอง หากหนวยงานรัฐแหงอ่นจะใชขอมูลดังกลาวเพ่อประโยชนในการบริหารราชการแผนดิน ใหหนวยงาน
ี
ื
ื
สามารถขอเช่อมโยงและแลกเปล่ยนขอมูลสวนบุคคลจากหนวยงานของรัฐท่ครอบครองเพ่อนำมาวิเคราะหหรือ
ี
ประมวลผลได และลำดับถัดมา คือ การจัดทำกระบวนการหรือการดำเนินงานทางดิจิทัลเพื่อการบริหารราชการแผนดิน
และการใหบริการประชาชน โดยกระบวนการหรือการดำเนินงานทางดิจิทัลน้นตองทำงานรวมกันไดตามมาตรฐาน
ั
ขอกำหนด และหลักเกณฑที่คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกำหนด เพื่อใหมีความสอดคลองและเชื่อมโยงระหวาง
หนวยงานของรัฐแหงอ่นได โดยมุงเนนถึงการอำนวยความสะดวกและการเขาถึงของประชาชนท่เปนไปตามมาตรฐาน
ื
ี
และมีการบูรณาการขอมูลระหวางหนวยงานของรัฐเปนสำคัญ
14
การดำเนินงานที่ผานมา 4. สถาบันพัฒนาบุคลากรภาครัฐดานดิจิทัลของ สพร. รวมกับหนวยงานสวนกลางที่เกี่ยวของพัฒนาหลักสูตร
ั
ื
ื
1. คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลไดออกประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เร่อง ธรรมาภิบาล เพ่อยกระดับทักษะบุคลากรภาครัฐใหมีความรูความเขาในดานธรรมาภิบาลขอมูล ต้งแตในเร่องของ
ื
ื
ั
ขอมูลภาครัฐ ลงราชกิจจานุเบกษา การจัดต้งทีมบริกรขอมูล การกำหนดรายช่อชุดขอมูลและปรับปรุงขอมูล การกำหนดนโยบายการเขาถึง
ื
2. หนวยงานของรัฐบางหนวยงานมีการจัดทำธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐเสร็จเรียบรอยแลว การจัดทำบัญชีรายช่อขอมูล การประกาศบัญชีรายช่อขอมูลกลาง ไปจนถึงการกำหนดมาตรการหรือ
ื
3. สถาบันพัฒนาบุคลากรภาครัฐดานดิจิทัลของ สพร. จัดอบรมหลักสูตรดานธรรมาภิบาลขอมูลเพื่อยกระดับ กระบวนการตรวจสอบขอมูล
ี
ทักษะบุคลากรภาครัฐ 5. สพร. รวมกับหนวยงานสวนกลางที่เก่ยวของกำหนดรายช่อชุดขอมูลสำคัญท่ตองเรงดำเนินการจัดทำให
ื
ี
ี
ื
ั
ี
4. สพร. จัดต้งทีมที่ปรึกษาเพ่อเปนพ่เล้ยงในการสรางความเขาใจในการจัดทำธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐใหกับ เปนไปตามธรรมาภิบาลขอมูล และเสนอตอคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เพื่อใชในการเปดเผยขอมูล
ี
หนวยงานของรัฐ และรองรับการเช่อมโยงแลกเปล่ยนขอมูลระหวางหนวยงานและการพัฒนาระบบบริหารจัดการและ
ื
ทั้งนี้ หนวยงานสวนใหญรับทราบถึงเรื่องธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ แตในแงของการตระหนักถึงความสำคัญ การบริการดิจิทัลสาธารณะได
และการนำไปปฏิบัติยังมีไมมากนัก โดยผลสำรวจระดับความพรอมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล พบวา หนวยงานสวนใหญ ดังนั้น การขับเคลื่อนดานธรรมาภิบาลขอมูลของหนวยงานภาครัฐยังคงตองขับเคลื่อนอยางตอเนื่อง เพื่อให
ิ

้


ี
ั

ิ
ู
ุ
่
มีการรับรูเก่ยวกับธรรมาภิบาลขอมูลสูงข้นอยางตอเน่อง แตจำนวนหนวยงานท่ไดดำเนินการแลวเสร็จ และประกาศ เกดประสทธภาพการทำงานสงสด สงผลใหเกดการใหบรการทีมประสทธิภาพแกประชาชน ทงจากการทบทวนแผนงาน
ี
ิ
ิ
ี
ื
ิ
ิ
ึ
ื
ี
ใชมีสัดสวนท่คอนขางนอย โดยเฉพาะในเรื่องของการกำหนดรายช่อชุดขอมูลและปรับปรุงขอมูล เพื่อนำไปใชในการ ดำเนินการ การขับเคลื่อนสรางความรูความเขาใจ และเตรียมแนวปฏิบัติที่งายตอการดำเนินการใหกับหนวยงานภาครัฐ
แลกเปลี่ยนขอมูล การจัดทำบัญชีรายชื่อขอมูล และการกำหนดมาตรการหรือกระบวนการตรวจสอบขอมูล นำไปประยุกตใช พรอมการประเมินผลอยางตอเนื่องอยางนอยปละ 1 ครั้ง โดยใชกลไกของคณะกรรมการพัฒนารัฐบาล
ดิจิทัลในการกำหนดทิศทางการขับเคลื่อน และการกำหนดรูปแบบกฎระเบียบตางๆ เพื่อใหธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ
ปญหาจากการดำเนินงาน สามารถเกิดขึ้นไดจริงและมีประสิทธิภาพสูง ทำใหหนวยงานสามารถเชื่อมโยงขอมูลรวมกันได โดยไมจำเปนตองจัดทำ
1. กรอบธรรมาภิบาลขอมูลมีเน้อหาท่เขาใจไดยาก ทำใหหนวยงานภาครัฐไมสามารถนำไปปฏิบัติใหเกิดผล หรือรองขอขอมูลที่มีอยูเดิม
ื
ี
อยางเปนรูปธรรมได
ี
ี
2. บุคลากรขาดความรูความเขาใจเก่ยวกับกรอบธรรมาภิบาลขอมูล ทำใหเจาหนาท่ไมสามารถดำเนินการ หนวยงานผูรับผิดชอบ
ตามแนวปฏิบัติของกรอบธรรมาภิบาลขอมูลได ▪ สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล และหนวยงานของรัฐทุกหนวยงาน
ี
ิ
ั
ั

ู
ู
ิ
ู
3. นโยบายเก่ยวกับการจัดทำธรรมาภิบาลขอมูลและการจดทำขอมูลใหอยในรปแบบขอมลดจทัลในระดบ
หนวยงานไมชัดเจน สงผลใหผูปฏิบัติไมสามารถดำเนินการตามกรอบธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐไดอยางเต็มท ี ่
แนวทางแกไข
1. สพร. ดำเนินการพัฒนา/ปรับปรุงมาตรฐานธรรมาภิบาลขอมูลอยางตอเนื่อง และเสนอตอคณะกรรมการ
พัฒนารัฐบาลดิจิทัล เพ่อพิจารณาประกาศธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐใหเปนหลักการและแนวทางในการดำเนิน
ื
การใหหนวยงานภาครัฐ พรอมทั้งกำหนดนโยบายในกรณีหนวยงานของรัฐจะจัดทำขอมูลดิจิทัล และหากมี
หนวยงานของรัฐแหงอ่นซ่งมีหนาท่และอำนาจจัดทำหรือรวบรวมขอมูลดิจิทัลแลวไมวาท้งหมดหรือบางสวน
ึ
ื
ี
ั
ื
ี
ใหหนวยงานของรัฐดังกลาวจัดใหมีการเช่อมโยงและแลกเปล่ยนขอมูลดิจิทัล โดยไมจำเปนตองจัดทำขอมูล
ขึ้นใหม
2. สพร. จัดทำคูมือประกอบการดำเนินงานดานธรรมาภิบาลขอมูลท่หนวยงานของรัฐสามารถนำไปปฏิบัติไดจริง
ี
ื
พรอมท้งจัดใหมีเคร่องมือหรือมาตรการอำนวยความสะดวกใหกับหนวยงานเพ่อสงเสริมใหเกิด
ั
ื
การจัดทำธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐในระดับหนวยงานมากยิ่งขึ้น
3. สพร. ปรับปรุงเน้อหามาตรฐานใหเขาใจไดงายมากข้น เชน เพ่มตัวอยาง ปรับปรุงเน้อหาใหทันสมัย
ึ
ื
ิ
ื
ี
ิ
ั
ปรับเปล่ยนรูปแบบการนำเสนอใหมีความชัดเจน และจัดทำข้นตอนสำหรับหนวยงานท่เร่มตนจัดทำธรรมาภิบาล
ี
ขอมูลในหนวยงาน รวมถึงจัดทำแนวทางโดยใชขั้นตอนที่สังเคราะหขึ้นเปนกรณีตัวอยาง เปนตน