Page 188 - ebook.msu.ac.th
P. 188
188 ณรงค์ศักดิ์ ราวะรินทร์
๑๓. ห้าพราหมณ์คืนเมือไหว้พระยาสุมิตตธัมม
๕/๕/๒ (ลุ) ยามนั้นคันว่าพรามทั้งห้าแลหมื่นนันทอาฮาม มาฮอด
เมืองมรุกขนคร แล้วก็น าเคื่องฝูงนั้นเมือถวายพระยาสุมิตตธัมมเจ้า เห็นยัง
๗๖๓
เคื่องฝูงนั้นก็เจาะฮูป ขัว ขว่ามน้ าสระหมุดแลฮูปดอกปุณฑรึกในปราสาท
นั้นใส่หัว ๓ ที กล่าวว่า ช่อหน่อพุทธังกูรเกิดแล อรหันตาเจ้า ก็มีในเมืองหั้น
สิบตนคู่ดอกปุณฑรึกนั้นแล จีงกล่าวคาถา อันตนได้เป็นอุปปนิไส แต่
เมืองฮ้อยเอ็ดปักตู ติดกับด้วยราชนามว่า
“ทุระโภ (ทุลละโภ) ปุริสาชัญโญ นะ โส สัพพะ (พัตถะ) (ยัตถะ โส)
ชายะติ ทิโร ตัง คุลัง (กุลัง) สุกขะเมธะติ” ดังนี้
อทิบายว่า ผู้ชายอันเกิดมาเป็นอา ๕/๖/๑ ชะไนยนี จักได้ก็เป็นอัน
ยากนัก ผู้ชายอันเป็นอาชะไนยนี บ่ห่อนได้เกิดในที่ทั งมวรถั่ว (ทั่ว) ไปทุกแห่ง
ก็จีงมีทั่วไปแท้ดีหลี คันว่าผู้ชายอันเป็นอาชะไนย อันเป็นนักปราสเกิดมีใน
๗๖๔
ที่ใด คนทั งหลายฝูงอยู่ในที่นั น ก็มีสุกขในโลกทั งมวรแล
แล้วพระยาสุมิตตธัมม ซ้ าถามดูประเทด (ประเทศ) บ้านเมือง-
พระยาจันทบุรี พรามทั้งห้าจีงถวายลักขณะโสก (โสลก/โฉลก) ว่า
อินทสิริเจียมบาง
ส่างสอง
หนอง ๓
๗๖๓
หมายถึง สะพาน
๗๖๔
บทแปลบาลีบทนี้สอดคล้องกับข้อความใน คัมภีร์อมตรสธารา อรรถกถาอนาคตวงศ์
รจนาโดย พระอุปติสสเถระ ที่ว่า พระบรมศาสดาครั้นทรงแสดงความที่สังขารทุกอย่างไม่เที่ยงอย่าง
นี้แล้ว บัดนี้ เมื่อจะทรงแสดงความที่บุรุษผู้สูงสุดผู้บรรลุอมตมหานิพพานหาได้ยากในโลก
จึงตรัสว่า “บุรุษอาชาไนย หาได้ยาก บุรุษอาชาไนยนั้น ไม่เกิดทั่วไป เขาเป็นนักปราชญ์เกิดใน
ตระกูลใด ตระกูลนั้นมีความสุข” ดังนี้ -ประภาส สุรเสน. (๒๕๔๔). หน้า ๔๘.
