Page 26 - ซีลีเนียมในการผลิตปศุสัตว์
P. 26
15
อาการกล้ามเนื้อลีบหรือกล้ามเนื้อซีด
ี
อาการกล้ามเนื้อลีบหรือกล้ามเนื้อเสื่อม (nutritional muscular dystrophy) บางทเรียกโรค
ู
กล้ามเนื้อซีด (white muscle disease) โรคนี้มักเกิดกับสัตว์อายุน้อยโดยเฉพาะลูกไก่ ลกแพะแกะ
และลูกโคที่ขาดซีลีเนียมและหรือวิตามินอ สาเหตุเกิดเนื่องจากเซลล์กล้ามเนื้อลาย (striated muscle)
ี
ิ
โดยเฉพาะกล้ามเนื้ออก และกล้ามเนื้อขา ถูกท าลายโดยอนุมูลอสระ สัตว์แสดงอาการกล้ามเนื้อแข็งทื่อ
(muscular stiffness) หัวใจเต้นผิดปกติ (arrhythmia) หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ (tachycardia) หายใจโดย
่
ใช้ช่องท้อง (abdominal breathing) ท าให้สัตว์เคลื่อนที่และหายใจล าบาก ออนเพลียนอนแผ่ และตาย
ในที่สุด นอกจากนี้ยังมีวิการบริเวณกล้ามเนื้อหัวไหล่และกล้ามเนื้อโคนขา รวมทั้งเกิดอาการผิดปกติที่
กล้ามเนื้อหัวใจ ท าให้เกิดการตายแบบเฉียบพลัน
่
อาการเนื้อเส้นใยที่ตับออน
่
การขาดซีลีเนียมอย่างรุนแรงก่อให้เกิดการฝ่อและเนื้อเยื่อเส้นใยที่ตับออน (pancreatic
fibrosis) ร่วมกับการเจริญเติบโตและการเจริญของขน และการกินอาหารที่ลดลงในไก่ เมื่อเซลล์ตับอ่อน
ผิดปกติ ส่งผลให้การท างานของเอนไซม์ไลเปสลดลง จึงมีการดูดซึมไขมันและวิตามินดีลดลง การเสริม
ซีลีเนียม โดยเฉพาะในรูปซีลีโนเมทไธโอนีนจะมีประสิทธิภาพในการป้องกันอาการนี้ได้ดีกว่า การเสริม
ซีลีเนียมในรูปอื่น เพราะเซลล์ตับอ่อนน าซีลีโนเมทไธโอนีนเข้าสู่เซลล์ได้รวดเร็วกว่า
อาการเนื้อตับตาย
อาการเนื้อตับตาย (liver necrosis) หรือเซลล์ตับผิดปกติ (hepatosis diaetetica) พบในสุกร
อายุประมาณ 3-15 สัปดาห์ ที่ได้รับอาหารที่มีซีลีเนียมต ่า มีอาการอาเจียนและตายเฉียบพลัน เนื่องจาก
เซลล์ตับตายจึงส่งผลท าให้สุกรมีเอนไซม์ออนิทีน คาร์บามิวทรานสเฟอร์เรส (ornithine
carbamyltransferase) ในเลอดมาก ท าให้จึงใช้ระดับเอนไซม์นี้วินิจฉัยโรคได้ ทั้งนี้โรคเนื้อตับตายอาจ
ื
เกิดร่วมกับโรคกล้ามเนื้อเสื่อม การเสริมซีลีเนียมในอาหารสามารถป้องกันการเกิดอาการผิดปกติจากโรค
เนื้อตับตายได้
อาการกล้ามเนื้อหัวใจผิดปกติ
อาการกล้ามเนื้อหัวใจผิดปกติ (mulberry heart disease) มักเกิดในสุกรอายุน้อย (1-4 เดือน)
มีน ้าหนักตัวระหว่าง 25-50 กิโลกรัม ที่มีอัตราการเจริญเติบโตรวดเร็ว และได้รับอาหารที่มีซีลีเนียมต ่า
่
กว่า 0.05 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม สัตว์มีอาการหายใจหอบ (dyspnea) กล้ามเนื้อออนแรง วิการจุด
เลือดออกและเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจตาย เป็นเหตุให้เกิดการตายแบบเฉียบพลันจากหัวใจล้มเหลว และ
้
มีความเขมข้นของซีลีเนียมในตับและหัวใจลดลง
Selenium in Livestock Production ซีลีเนียมในการผลิตปศสตว์ 15
ั
ุ
