Page 52 - ebook.msu.ac.th
P. 52
เกี่ยวกับความเชื่อดังกล่าวนี้เป็นลักษณะการเล่าสืบทอดกันมาว่าแต่ก่อนเมื่อจะสร้างเถียงนาจะมีการ
ทำพิธีบน เซ่นไหว้ผีวิญญาณเพื่อบอกกล่าวเจ้าที่เจ้าทาง ขออนุญาตปลูกสร้างเถียงนาก่อน และบางแห่งก็จะมี
การสมมติเหตุการณ์ขึ้น เป็นการถือเคล็ดก่อนปลูกสร้างเถียงนาโดยสมมติให้คน ๒ คน ออกไปในนาตรงที่ปลูก
สร้าง แล้วให้ทั้งสองถกเถียงกันอย่างรุนแรง ทำเสียงให้ดังมากๆ หรืออาจจะทำให้ถึงขั้นต่อสู้ชกต่อยกันเลยก็ได้
ทั้งนี้ ก็เพื่อให้เกิดเป็นเรื่องร้ายแรง จะได้เป็นการรบกวนไปถึงผีป่าหรือวิญญาณที่อยู่อาศัยอยู่บริเวณนั้นจนเกิด
ความรำคาญหรือเกิดความกลัว จนต้องหลบหนีไปอยู่ที่อื่น ซึ่งเชื่อกันว่าจะทำให้บริเวณที่จะสร้างเถียงนานั้น
เกิดความสงบ ร่มเย็น ปราศจากภัยอันตรายต่างๆ จากนั้นจึงเริ่มลงมือปลูกสร้างเถียงนาต่อไป
นอกจากนี้บางแห่งก็ยังมีความเชื่อในการสร้างแตกต่างออกไปอีกก็มีบ้าง เช่น จะไม่นิยมสร้างหันหน้า
เถียงนาไปทางทิศตะวันตก ด้วยความเชื่อถือว่าเป็นทิศผีตายก็มีอยู่บ้าง
ที่สำคัญยิ่งก็คือ ความเชื่อที่สืบทอดกันมาแต่อดีตว่า ถ้าใครไม่มีและไม่สร้างเถียงนาเป็นของตนเอง
แล้ว คนอีสานบางกลุ่มจะมองว่าคนๆ นั้น จะเป็นคนทุกข์ยาก ยากจนในอนาคต และมักจะไม่ได้รับการ
ยอมรับนับถือจากผู้คนในสังคมชุมชนนั้นๆ ไปเลยก็ได้
ด้วยเหตุนี้เถียงนาจึงเป็นสถาปัตยกรรมสิ่งปลูกสร้างที่จำเป็นของชาวอีสานทุกครอบครัวที่ประกอบ
อาชีพเกษตรกรรมทำนา ซึ่งจะต้องสร้างไว้ในที่นาของตนเสมอ ไม่ว่าที่นาของตนจะอยู่ใกล้หรือไกลจากชุมชน
ก็ตาม
เถียงนาอยู่ที่ไหน?
ชื่อเถียงนาก็คงจะเป็นคำตอบได้อย่างกว้างๆ และค่อนข้างจะชัดเจนแล้วว่า เถียงนาจะต้องอยู่ในนา
อย่างแน่นอน ถ้าอยู่ในไร่ก็ต้องเรียกว่าเถียงไร่หรือเถียงไฮ่ หรืออาจจะเรียกเป็นชื่ออื่นๆ แตกต่างกันไปตาม
ท้องถิ่นดังกล่าวแล้ว
จากการสังเกตทั่วๆ ไป พบว่าปกติชาวอีสานไม่ค่อยจะเลือกตำแหน่งที่จะปลูกสร้างเถียงนาเท่าใดนัก
แต่ก็มีพบว่าเถียงนาจำนวนไม่น้อย มักจะนิยมปลูกกันที่เนินสูงในที่นาของตน เพราะจากการสัมภาษณ์เกี่ยวกับ
เรื่องการหักร้างถางพงจับจองพื้นที่ป่าเพื่อทำนาทำไร่ในอดีตนั้น มักจะมีการปรับพื้นที่ให้เป็นพื้นที่ราบเพื่อทำนา
ในลักษณะที่ชาวอีสานเรียกกันว่า “ส้าวนา” ซึ่งจะต้องอาศัยเวลาแบบค่อยเป็นค่อยไปหลายปี ในการตัดโค่น
ต้นไม้และก่นรากต้นไม้ ถึงประมาณ ๑-๓ ปี
ด้วยวิธีการเช่นนี้ ส่วนใหญ่จึงมักจะต้องมีเนินดินของต้นไม้และตอไม้เหลืออยู่ เพื่อรอการปรับต่อไป
เป็นหย่อมๆ ในที่นาจับจองทั้งกลางนาและริมนากระจายกันอยู่ทั่วๆ ไป พื้นที่สูงในนาดังกล่าวนี้มักจะเป็นที่
ว่างเปล่าใช้ทำประโยชน์ปลูกข้าวไม่ได้ และที่สำคัญก็คือระหว่างที่ทำนาจะเป็นฤดูฝนน้ำจะท่วมพื้นที่นาทั่วไป
ทั้งหมด ฉะนั้นเนินดินในที่นาจึงสามารถใช้เป็นที่พักอาศัยได้ดีในระหว่างการทำนา เพราะจะไม่มีปัญหาเรื่อง
น้ำท่วม
50
